ÇFARË DASHURIE ËSHTË KJO?

 PERËNDIA CAKTOI me vullnetin e Tij të siguronte shpëtimin. Ai projektoi planin dhe vendosi rregullat për të kënaqur dashurinë dhe drejtësinë e Tij. Është marrëzi që dikush të imagjinojë se njeriu mund të vendosë kërkesat për shpëtimin dhe t’ia detyrojë ato Perëndisë. Dhe është po aq e qartë se Perëndia, ngaqë Ai është Perëndi, ka të drejtën t’i dhurojë shpëtimin kujtdo që Ai dëshiron. Megjithatë kalvinistët pohojnë se kritikët e tyre ia mohojnë Perëndisë një “liri” të tillë. Nuk nuk e bëjmë këtë gjë.

      Perëndia shpalli: “[Unë] do të fal atë që do të fal dhe do të mëshiroj atë që do të mëshiroj” (Eksodi 33:19). Megjithatë Ai nuk thotë se do të falë dhe do të jetë i mëshirshëm ndaj disave dhe jo ndaj të tjerëve – por që falja dhe mëshira janë për shkak të nismës së Tij. Ai nuk i detyrohet askujt që t’i tregojë falje dhe mëshirë.

      Vetëm me anë të hirit dhe mëshirës së Perëndisë mund të shpëtohet dikush: “Jeni të shpëtuar me anë të hirit […] ai na shpëtoi […] sipas mëshirës së tij” (Efesianëve 2:8; Titi 3:5). Meqë shpëtimi është me anë të hirit, ai nuk mund të fitohet, të meritohet apo të kërkohet në çfarëdo lloj bazë tjetër.

      Hiri dhe mëshira mund t’i jepen kujtdo që vendos Perëndia. Megjithatë, duke mos treguar aspak se hiri i Tij është i kufizuar sepse Ai ka vendosur të shpëtojë vetëm një grup të zgjedhur, Bibla pohon qartë se “Perëndia e deshi aq botën”, saqë dha Birin e Tij të vdiste “që bota të shpëtohet prej tij” (Gjoni 3:16, 17). Krishti, Qengji i Perëndisë, erdhi të hiqte “mëkatin e botës!” (Gjoni 1:29) dhe u bë shlyesi “për mëkatet […] e të gjithë botës” (1 Gjonit 2:2).

      Perëndia pohon në mënyrë të përsëritur se Ai është plot hir dhe i mëshirshëm ndaj të gjithëve. Dhe po kështu është me dashurinë e Perëndisë, nga e cila rrjedhin hiri dhe mëshira e Tij – pa anësi shtrihet te tërë njerëzimi.

      Për më tepër, në dallim me qindra pjesë ku dashuria e Perëndisë shprehet në mënyrë të qartë për të tërë Izraelin (një pjesë e madhe e të cilit e refuzoi Atë) dhe për të tërë botën (një pjesë e madhe e të cilës e refuzon Atë), në asnjë vend Bibla nuk shpall se Perëndia nuk do dhe nuk dëshiron shpëtimin e të gjithëve. Asnjë pjesë e Shkrimit nuk tregon se dashuria dhe shpëtimi i Perëndisë janë të kufizuar për një grup të zgjedhur. Nëse do të ishte kështu, me siguri do të ishte pohuar në mënyrë të qartë – por nuk është kështu. Në vend të kësaj, hiri dhe mëshira e Perëndisë ofrohen në mënyrë të përsëritur ndaj tërë njerëzimit.

      Prandaj kalvinisti përpiqet t’i marrë ato qindra shpallje të dashurisë së Perëndisë për të gjithë dhe t’i “interpretojë” ato që të thonë të kundërtën. Kështu, në shprehjet e dëshirës së Perëndisë për shpëtimin dhe ofrimin e tij ndaj të gjithëve, fjalë si “botën”, “çdo”, “kushdo”, “mëkatarët” apo “gjithë njerëzit” interpretohen si “të zgjedhurit”.

Sovraniteti dhe shpëtimi

      Perëndia nuk është në asnjë mënyrë i detyruar që të sigurojë shpëtimin për ndokënd. Megjithatë Bibla e bën të qartë në mënyrë të përsëritur se qëllim plot hir i Perëndisë është që tërë njerëzimi të shpëtohet: “I cili dëshiron që gjithë njerëzit të shpëtohen dhe t’ia arrijnë njohjes të së vërtetës […] Krishti Jezus […] dha veten si çmim për të gjithë” (1 Timoteut 2:4-6). “Kushdo që beson në të…. Ai që ka etje, le të vijë; dhe ai që do, le të marrë si dhuratë ujin e jetës” (Gjoni 3:16; Zbulesa 22:17) etj. Shkrimi nuk mund të pohonte më qartë se shpëtimi u ofrohet të gjithëve si dhuratë falas e hirit të Perëndisë për t’u pranuar apo refuzuar.

      Megjithatë jo të gjithë shpëtohen. Pse jo, nëse Perëndia sovran do me të vërtetë që të gjithë të shpëtohen? A mund të shprehte thjesht vullnetin e Tij Perëndia, që “vepron gjithçka sipas këshillës së vullnetit të tij” (Efesianëve 1:11) në një ofertë që njeriu mund ta pranonte apo refuzonte me anë të vullnetit të tij?

      Pse jo? Me siguri një urdhër është më i fortë se një ofertë dhe Dhjetë Urdhërimet nuk janë “Dhjetë Sugjerime”. Megjithatë ky pohim universal i dëshirës së Tij për njerëzimin, të cilën Perëndia ia dha nga mali Sinai Moisiut dhe është shkruar në çdo ndërgjegje njerëzore, shkelet miliarda herë çdo ditë nga vullneti rebel i njeriut. Sovraniteti i Perëndisë nuk mund të minohet më tepër nga pranimi i ofertës së shpëtimit nga disa dhe refuzimi i tij nga të tjerët, sesa  nga mosbindja e vazhdueshme e njeriut ndaj Dhjetë Urdhërimeve.

      Fjala “kushdo” përkufizohet në “Fjalorin e ri universal të pashkurtuar të Uebsterit” si “kushdo; cilido njeri: një formë e theksuar”. Nuk ka domethënie alternative – gjithmonë nënkupton cilido apo gjithkënd. Megjithatë kalvinizmi kërkon që në disa vende “kushdo” të nënkuptojë “vetëm të zgjedhurit”.

      Në fakt, domethënia e saktë e fjalës “kushdo” e kundërshton plotësisht kalvinizmin. Fjala “kushdo” haset 183 herë në 163 vargje të Biblës, duke filluar me “kushdo qoftë të vrasë Kainin” (Zanafilla 4:15) dhe duke mbaruar me “ai që do, le të marrë si dhuratë ujin e jetës” (Zbulesa 22:17). “Kushdo” nënkupton në mënyrë të qartë gjithkush pa përjashtim. Haset në paralajmërimet [“kushdo që do të hajë bukë të mbrujtur” – (Eksodi 12:15)] dhe në premtimet e shpërblimit [“Ai që do t’i mundë i pari jebusejtë do të bëhet kryetar dhe princ” – (1 Kronikave 11:6)]. Midis rasteve të shumtë të shembujve të tjerë kemi “të shungullojnë veshët e cilitdo që do ta dëgjojë” (Jeremia 19:3) dhe “kushdo që do t’i drejtohet emrit të Zotit do të shpëtojë” (Joeli 2:32). Në asnjë vend nga 183 herët në Bibël fjala “kushdo” nuk nënkupton gjë tjetër veç “kushdo”! Por sa herë që shpëtimi i ofrohet kujtdo që do të besojë dhe pranojë Krishtin, kalvinisti e ndryshon të njëjtën fjalë hebraike apo greke për të nënkuptuar si “të zgjedhurit”. Ai duhet ta bëjë këtë për t’u kapur pas kalvinizmit. Por a nuk është nënshtrimi ndaj Fjalës së Perëndisë më i rëndësishëm se besnikëria ndaj një dogme?

Krishti përkufizon fjalën “kushdo”

      Vargu më i njohur i Biblës i premton jetë të përjetshme: “kujtdo që beson në të” (Gjoni 3:16). Fjalët e fundit të shkruara të Jezusit në Shkrimin janë: “Dhe ai që dëgjon le të thotë: ‘Eja!’. Dhe ai që ka etje, le të vijë; dhe ai që do, le të marrë si dhuratë ujin e jetës” (Zbulesa 3:16, 17). Nuk ka asgjë në këto pjesë apo në ndonjë kontekst tjetër që të sugjerojë se Krishti i ofron ndonjëherë shpëtimin dikujt më pak se “kujtdo”.

      Megjithatë doktrina e zgjedhjes së pakushtëzuar pohon se kjo ofertë është e frytshme vetëm për një grup të zgjedhur, që i vetëm është zgjedhur në mënyrë të pakushtëzuar për shpëtim – një interpretim ndryshe i vullnetit të qartë të Perëndisë që nuk ka asnjë bazë përveç nevojës për të shpëtuar kalvinizmin.

      Kemi treguar gjetkë se Krishti nuk la dyshime për domethënien e termit “kushdo” te Gjoni 3:16. Ai, te vargjet 14 e 15, lidhi të ngriturit e Tij në kryq për mëkatet tona me faktin kur gjarpërinjtë përvëlues kafshuan izraelitët për shkak të rebelimit të tyre dhe të gjithë ata që panë me besim gjarprin prej bronzi i ngritur lart u shëruan. Pjesa te Numrat 21:8 e 9 është shumë e qartë: “…çdo njeri që do të kafshohet prej tij dhe do ta shikojë [gjarprin prej bronzi], ka për të jetuar. …kur një gjarpër kafshonte dikë, në rast se ky shikonte gjarprin prej bronzi, ai vazhdonte të jetonte”.

      Shërimi nga kafshimi helmues i gjarpërinjve nuk ishte për një grup të zgjedhur brenda Izraelit të cilin Perëndia e kishte paracaktuar të shërohej, por për “çdo njeri […] dikë”. Kufizimi i vetëm ishte të shikonin me besim te gjarpri i ngritur lart. Në të njëjtën mënyrë, çdo njeri që është kafshuar nga “gjarpri i lashtë, që është quajtur djall, edhe Satan” (Zbulesa 12:9) shërohet nëse nuk do të bëjë gjë tjetër veçse të shikojë me besim Krishtin e ngritur lart në kryq. Nuk është për t’u çuditur që apologjetët kalvinistë, si Xhejms Uajti, i shmangin pjesët në Dhiatën e Vjetër që tregojnë flijimin e Krishtit për mëkatet e botës.

      Shkrimi pohon në mënyrë të qartë se nuk ka ndonjë “ndryshim” midis judeut dhe johebreut, “të gjithë mëkatuan […] gjithë bota [i është] nënshtruar gjykimit të Perëndisë” – dhe se Perëndia është Perëndia “i johebrenjve” po ashtu edhe i judenjve. Kështu shpëtimi është për “të gjithë ata që besojnë” (Romakëve 3:9-31).

      Nëse shpëtimi nuk është vërtet në dispozicion të të gjithëve, pse i urdhëroi Krishti dishepujt e Tij të shkojnë në mbarë botën dhe t’i predikonin ungjillin çdo krijese (Marku 16:15)? A nuk është kjo një përshtypje e rreme, si për dishepujt e Tij po ashtu edhe për të gjithë që do të lexonin rrëfimin e tyre të mësimeve të Krishtit në katër ungjijtë? Krishti u ofroi në mënyrë të përsëritur shpëtimin të gjithë atyre që do të besonin dhe pranonin Atë: “Ai që e dëgjon fjalën time dhe beson në atë që më ka dërguar, ka jetë të përjetshme, dhe ai nuk vjen në gjyq, por ka kaluar nga vdekja në jetë” (Gjoni 5:24); “Nëse dikush ka etje, le të vijë tek unë e të pijë” (Gjoni 7:37); “Unë jam dera […] nëse dikush hyn nëpërmjet meje, do të shpëtohet” (Gjoni 10:7-9) dhe kështu me radhë.

      Si do të mundnin dishepujt e Tij, apo njerëzit e thjeshtë që e dëgjonin, të cilët nuk kishin dëgjuar kurrë për teoritë e Agustinit dhe Kalvinit, që të arrinin në përfundimin se shpëtimi ishte vetëm për një numër të kufizuar që ishin zgjedhur në mënyrë të pakushtëzuar? Nevojitet një arsyetim i ndërlikuar dhe një sistem “pesë pikësh” për të arritur në atë përfundim. Dhe nëse do të ishte ashtu, a nuk do të ishte shtrembërim i llojit më të keq që t’i ofrosh shpëtimin kujtdo që dëshiron? Nëse kalvinizmi do të ishte i vërtetë, Krishti do të kishte zgjedhur fjalë të tjera për të përcjellë atë fakt në vend që të dukej se i ofronte shpëtimin kujtdo që do të besonte dhe do të pranonte Atë.

      Sigurisht, kalvinisti shpjegon se ai u predikon ungjillin të gjithëve, sepse ai nuk e di se kush është midis të zgjedhurve. A mund të jetë vërtet vullneti i Perëndisë që ungjilli t’u predikohej atyre për të cilët Krishti nuk vdiq dhe që turma njerëzish të nxiteshin të besonin ndaj të cilëve Perëndia u refuzon besimin e domosdoshëm? A nuk është kjo jo vetëm e pandershme, por edhe mizore? Pjetri u tha judenjve të mbledhur në ditën e Rrëshajave: “sepse premtimi është për ju dhe për bijtë tuaj…” (Veprat 2:39). Kalvinizmi e shndërron këtë premtim në gënjeshtër dhe predikimi i ungjillit bëhet një rreng mizor për turma të tëra!

Ilustrim i një çështjeje

      Perëndia i Biblës pohon në mënyrë të përsëritur në tërë Fjalën e Tij se Ai nuk do që ndokush të humbasë, por dëshiron që “gjithë njerëzit të shpëtohen” (1 Timoteut 2:4). Vazhdimisht dhe në gjuhën më urgjente e më solemne të mundur, Ai u bën thirrje gjithë njerëzve që të pendohen dhe të besojnë në Birin e Tij si Shpëtimtari i tërë njerëzimit. Krishti i shtrin duart e Tij të shpuara nga gozhdët dhe lutet: “Ejani tek unë, o ju të gjithë të munduar dhe të rënduar, dhe unë do t’ju jap çlodhje” (Mateu 11:28). Ky është një premtim që të gjithë ata të munduar dhe të rënduar nga mëkati kanë çdo arsye për të besuar se i përfshin edhe ata.

      Duke e besuar Biblën njeriu duhet të dalë në përfundimin se ashtu si “të gjithë mëkatuan” (Romakëve 3:23), po kështu të gjithëve u ofrohet çlirim nga mëkati dhe ndëshkimi i tij përmes ungjillit. Sigurisht që fjala “të gjithë” në frazën “të gjithë endeshim si dele” duhet të jetë e njëjtë si fjala “të gjithë” në frazën “Zoti bëri që të bjerë mbi të paudhësia e ne të gjithëve” (Isaia 53:6). Pa dyshim, tërë Izraeli u end si një dele e humbur. Prandaj, Krishti vuajti për mëkatet e tërë Izraelit. Meqë Izraeli është një figurë e marrëdhënies që Perëndia dëshiron për tërë njerëzimin dhe meqë “të gjithë mëkatuan dhe u privuan nga lavdia e Perëndisë” (Romakëve 3:23), ne mund të jemi të sigurt se Perëndia ka hedhur mbi Krishtin mëkatet e tërë botës. Sikurse shpalli Gjon Pagëzori: “Ja, Qengji i Perëndisë, që heq mëkatin e botës!” (Gjoni 1:29).

      Të pohosh se “të gjithë” dhe “botën” nënkuptojnë vetëm një grup të përzgjedhur të quajtur “të zgjedhurit” është një cenim i domethënies së qartë të gjuhës dhe diskrediton karakterin e Perëndisë. Në buletinin tonë e kam krahasuar kalvinizmin me skenarin e mëposhtëm:

Nëse do të mbaja një litar 10 metër sipër një njeriu në fund të një pusi dhe t’i lutesha me ndershmëri ta rrokte në mënyrë që ta nxirrja jashtë, a nuk do të mendonte ai se po e tallja? Dhe nëse, si shtesë, do ta qortoja që nuk e rrokte litarin, a nuk do të fillonte ai të dëshironte të më kapte për fyti? Dhe si mund të mbështetesh ndaj çdo njeriu të arsyeshëm se unë me të vërtetë doja ta nxirrja atë njeri nga pusi, por ishte ai që nuk donte? Kështu, si mund të dojë Perëndia të shpëtojë ata të cilët Ai nuk u jep hirin e papërballueshëm, duke qenë kështu mjeti i vetëm me anë të të cilit ata mund të besojnë ungjillin?

Keqkuptimi i ilustrimit biblik

      Xhejms Uajti, në një diskutim radiofonik së bashku [1], kundërshtoi duke thënë se njeriu në fund të pusit ishte i vdekur dhe nuk mund të rrokte litarin. Megjithatë, çështja e ilustrimit nuk ka të bëjë me rrokjen e litarit. Asnjë ilustrim nuk është i përsosur. Shpëtimi nuk vjen me anë të ndonjë përpjekje nga ana jonë, as nuk rrimë pezull te Krishti për t’u shpëtuar. Ai na mban të sigurt.

      Çështja ishte se litari mbahej aq lart mbi njeriun në pus, saqë shpëtimtari i deklaruar nuk mund të ishte i sinqertë. Shpëtimtari aspirant, sigurisht, nuk është i detyruar të shpëtojë njeriun poshtë tij. Por nëse ai nuk dëshiron ta shpëtojë, pse tallet dhe e qorton njeriun në fund të pusit për mosarritje të litarit ndërsa vazhdon ta mbajë atë shumë larg mundësive të tij?

      Mungesa e sinqeritetit në ofertën e shpëtimtarit të pretenduar ishte çështja e ilustrimit të papërsosur. Dhe kështu është edhe me ofertën të shpëtimit nga Zoti në Bibël: kalvinizmi e kthen në një ofertë e cila, edhe pse duket se shtrihet për të gjithë, në të vërtetë nuk është.

      As nuk ndihmon që njeriu në fund të pusit të portretizohet si të vdekur. Në atë rast, shpëtimtari i supozuar po pretendon të thërrasë një kufomë për të cilën e di se nuk mund ta dëgjojë. Për më tepër, nëse njeriu në majë ka fuqinë të ngjallë njeriun e vdekur dhe ta nxjerrë atë jashtë rrezikut, por që nuk e bën, si mund të jetë i sinqertë në ofertën e tij?

      Ky është Perëndia i kalvinizmit: Ai u lutet njerëzve të pendohen, ai dërgon shërbëtorët e Tij të predikojnë ungjillin që duket se i ofron shpëtimin çdo personi dhe i qorton dhe mallkon ata që nuk besojnë, edhe pse Krishti nuk vdiq për ta. Megjithatë Ai nuk i zgjedh ata për shpëtim dhe nuk u jep besimin thelbësor pa të cilin ata nuk mund t’iu përgjigjen thirrjeve të Tij. Në fakt, Ai i ka mallkuar ata përjetësisht që nga përjetësia e largët për në liqenin e zjarrtë!

      Një mungesë e tillë sinqeriteti nuk mund të justifikohet nga shembulli i poçarit dhe argjilës. Fakti që poçari mund të bëjë me argjilën atë që pëlqen nuk mund të shpjegojë përsosurinë e premtuar të poçarit ndaj çdo cope argjili dhe pastaj të flakë shumë, për të mos thënë pjesën më të madhe, në pirgun e plehrave.

      Sigurisht, Perëndia ka në mënyrë sovrane të drejtën të shpëtojë kë të dojë dhe askush nuk mund të ankohet. Por sovraniteti i Tij është njëra anë e Qenies së Tij. Perëndia është dashuri (pra, dashuria është thelbi i karakterit të Tij) dhe Ai është i mëshirshëm ndaj të gjithëve – saktësisht ajo që mund të presim prej Tij. Me siguri që ne nuk mund të presim që “Ati i mëshirave dhe Perëndia i çdo ngushëllimi” (2 Korintasve 1:3) t’i refuzojë mëshirën kujtdo që ka kaq shumë nevojë për të – aq më pak të ndiejë kënaqësi në kryerjen e këtij veprimi. Pa dyshim që Perëndia po shtrembërohet nga ata që e kufizojnë dashurinë, mëshirën dhe hirin e Tij për një numër të zgjedhurish.

“Të gjithë sa ishin të paracaktuar për jetën e pasosur besuan”

      Një prej teksteve provë të parapëlqyer të kalvinistëve është Veprat e Apostujve 13:48 – “Të gjithë sa ishin të caktuar për jetën e pasosur besuan”. Vansi thotë: “Çdo kalvinist, pavarësisht se çfarë beson tjetër, e përdor këtë varg për të vërtetuar zgjedhjen e pakushtëzuar…”. Nitëlltoni (Nettleton) pohon se është “ky varg që e bëri kalvinist” [2]. Uajti i kushton katër faqe [3]. Palmeri ngazëllen: “Ja ku kemi një tekst tjetër me qartësi marramendëse….Qartësia e plotë e këtij teksti është shtangës” [4].

      Patjetër, “të caktuar për jetën e pasosur” është përkthimi i fjalës greke tasso (në këtë rast tetagmenoi) që gjendet në tërë përkthimet kryesore (ashtu siç tregon Uajti) [5]. Megjithatë, një numër parafrazash paraqesin një përkthim jokalvinist. [Versioni] “Bibla e gjallë” e përkthen: “…të gjithë ata që deshën jetë të përjetshme, besuan”. “Bibla e theksuar e Roterdamit” thotë: “të gjithë ata që u nxitën për jetë të përhershme…”. “Përkthimi nazareas 2000” nga Mark Heber Milleri shkruan: “… të gjithë ata që besuan u nxitën për jetë të pafundme”. Çfarëdo qofshin mendimet e ndryshme të përkthyesve dhe komentuesve, ky varg i vetëm nuk mund të zhbëjë atë që kanë vendosur qindra [vargje] të tjera.

      Kalvinisti, për të mbështetur besimet e tij, supozon se tetagmenoi duhet të nënkuptojë “paracaktuar për shpëtim”. Megjithatë nuk është ky kuptimi në të shtata përdorimet e tjera të fjalës tasso në Dhiatën e Re. Nëse do të ishte ky qëllimi, pse u përdor tasso dhe jo prooridzo (paracaktuar)?

      Në fakt, Adam Klarku pohon në mënyrë disi dogmatike: “Çfarëdo të nënkuptojë tetagmenoi, e cila është fjala që ne përkthejmë caktuar, ajo nuk përfshin asnjë ide të paravendosjes apo paracaktimit të çdo lloji…. [N]ga të gjitha kuptimet që i janë dhënë, askush nuk pajtohet më keq me natyrën dhe domethënien e tij të njohur, sesa ajo që e paraqet se nënkupton ata që u paracaktuan për jetë të përjetshme; ky nuk është nënkuptimi i termit dhe nuk duhet t’i zbatohet atij” [6].

      Përkthimi kalvinist nuk mbështetet as nga konteksti, siç pohojnë shumë komentarë. MekGarvi (McGarvey) komenton se “konteksti nuk bën asnjë aluzion për diçka si caktim të një pale dhe refuzim të palës tjetër, por shkrimtari bën një dallim midis sjelljes së disa johebrenjve dhe atë të judenjve që u drejtohet Pali…. Lluka thotë, shumë nga johebrenjtë “ishin të vendosur” për jetë të përjetshme. Ky është një ushtrim i mendjes të cilën Pali e kundërshton në lidhje me judenjtë dhe është qartazi një ushtrim i mendjes nga johebrenjtë që Lluka e vë në kontrast…” [7].

      Disa autoritete gjurmojnë termin “caktuar” të Biblës KJV me Vulgatën e korruptuar latine, e cila, siç tregon T. E. Pejxhi (T. E. Page): “ka praeordinati, padrejtësisht…” [8]. Te “Komentari i Kukut” lexojmë: “Versioni i Autorizuar [KJV] ka ndjekur Vulgatën. Përkundrazi, [duhet të lexohet] u […] nxitën për jetë të përjetshme, si në […] Josephus…” [9]. Po ashtu Din Alfordi (Dean Alford) e përkthen: “të gjithë ata që u nxitën për jetë të përjetshme besuan” [10]. “Testamenti grek i shpjeguesit” thotë: “Nuk ka asnjë mbështetje këtu për absolutum decretum të kalvinistëve” [11]. Po ashtu A. T. Robertsoni (A. T. Robertson) thotë: “Fjala caktuar (ang. ordained) nuk është përkthimi më i mirë këtu. “Caktuar” (ang. appointed), ashtu siç tregon Haketi (Hacket), është më mirë…. Nuk ka asnjë provë se Lluka kishte në mendje një absolutum decretum […] të shpëtimit personal” [12].

      Gramatikanët grekë na thonë se është  përdorur tetagmenoi, në rasën emërore, koha e kryer, pjesore joveprore e fjalës tasso, për të treguar një ndikim ndaj johebrenjve për jetë të përjetshme dhe për të besuar ungjill. Ky është një ndikim i tashëm dhe pranohet përgjithësisht, ashtu siç thotë Barnesi (Barnes), “jo […] një dekret i përjetshëm”. Ishte të paktën pjesërisht në predikimin bindës të Palit – që do të përshtatej me kontekstin drejtpërdrejtë si dhe tërë librin e Veprave të Apostujve: Pali dhe Barnaba “folën në mënyrë të tillë, sa një turmë e madhe […] besuan” (Veprat 14:1). “Folja […] është mesore […] kështu që nënkupton veprim vetjak […] midis atyre që u radhitën për jetë të përjetshme” [13].

      Pergamenat e Detit të Vdekur, si dhe komentet nga shkrimtarët e kishës së hershme, tregojnë se 15 kapitujt e parë të Veprave të Apostujve ka mundësi të jenë shkruar fillimisht në hebraishte. Greqishtja mund të jetë një përkthim. Disa studiues pohojnë se kthimi pas te një version i “hebraishtes së redaktuar”, e bazuar te ekuivalentet fjalë për fjalë greqisht-hebraishte, do ta përkthente Veprat e Apostujve 13:48 më tepër si “të gjithë ata që iu nënshtruan [shpëtimit], që kishin nevojë apo e donin shpëtimin, u shpëtuan”. Për më tepër, edhe sikur “caktuar” të ishte domethënia e vërtetë, këta grekë duhet të besonin ungjillin dhe të pranonin Krishtin përmes ushtrimit dhe besimit dhe vullnetit të tyre, siç dëshmon tërë Shkrimi.

Konteksti është i qartë

      Gjithmonë shpëtimi u premtohet të gjithëve (“Pendohuni dhe secili nga ju le të pagëzohet” [Veprat 2:38]) në bazë të besimit individual (“Beso në Zotin Jezu Krisht dhe do të shpëtohesh” [Veprat 16:31]). Kurrë nuk kemi ndonjë grimë të paracaktimit të disave nga Perëndia për në qiell të cilët Ai do t’i rilindë në mënyrë sovrane dhe do t’i bëjë në mënyrë të papërballueshme që të besojnë ungjillin, ndërsa ua refuzon atë hir të tjerëve. Do të ishte një kontradiktë e qartë e pjesës tjetër të Veprave të Apostujve si dhe e tërë Biblës që 13:48 të nënkuptojë se disa johebrenj, por jo judenj, ishin paracaktuar nga Perëndia për të shkuar në qiell dhe u ishte dhënë në mënyrë sovrane besimi për të besuar ungjillin.

      Domethënia varet nga: (1) përdorimi krahasues i fjalës tasso në pjesë të tjera dhe (2) konteksti. Këtu kemi tërë përdorimet e tjera: “…në atë mal që u kishte caktuar Jezusi” (Mateu 28:16); “Edhe unë jam një njeri [i vendosur] nën autoritetin e tjetërkujt” (Lluka 7:8); “…u caktua që Pali, Barnaba […] të ngjiten në Jerusalem tek apostujt dhe te pleqtë për këtë çështje” (Veprat 15:2); “…do të të thuhet çfarë të është urdhëruar [caktuar] të bësh” (Veprat 22:10); “mbasi i caktuan një ditë” (Veprat 28:23); “…pushtetet që janë, janë caktuar nga Perëndia” (Romakëve 13:1); “…i janë kushtuar shërbesës së shenjtorëve” (1 Korintasve 16:15). Në asnjë prej këtyre përdorimeve të tjera në Dhiatën e Re nuk ka asgjë që t’i afrohet një dekreti hyjnor që shkakton veprimin njerëzor.

      Konteksti është i qartë. Pali, në vargun 46, u thotë judenjve: “Ngaqë ju e hidhni poshtë [ungjillin] […] ja, ne po u drejtohemi johebrenjve”. Ky ishte vendimi i tyre vetjak. Vargu 48 paraqet dallimin midis judenjve të cilët e refuzuan ungjillin dhe johebrenjve që e besuan atë. Nënkuptimi, po ashtu, vjen nga një vendim vetjak nga grekët. Nuk ka pikë mbështetje për pohimin kalvinist se dekreti sovran ishte arsyeja e vetme.

      Robertsoni komenton:

judenjtë këtu kishin refuzuar vullnetarisht fjalën e Perëndisë. Në anën tjetër ishin ata johebrenj që e pranuan me gëzim atë që kishin refuzuar judenjtë…. Se pse këta johebrenj u radhitën në anën e Perëndisë në kundërshtim me judenjtë, Lluka nuk na e thotë. Ky varg nuk e zgjidh problemin e trazuar të sovranitetit hyjnor dhe veprimin e lirë njerëzor [14].

      Domethënia e saktë e fjalës tetagmenoi është e diskutueshme. Megjithatë ky është vargu më i mirë që mund të tregojë kalvinisti për mbështetje. Dhe për ta bërë këtë, ai duhet të arrijë në një domethënie të dyshimtë që kundërshton në mënyrë të fjalëpërfjalshme qindra pjesë të Shkrimit ku domethënia është shumë e qartë.

Paracaktim për shpëtim – apo gjë tjetër?

      Paracaktimi dhe zgjedhja janë mësime biblike – por ato nuk janë kurrë për shpëtim. Megjithatë për kalvinistin paracaktimi/zgjedhja janë gjithmonë dhe vetëm për shpëtim – një pikëpamje kjo që  i ngarkohet gabimisht Shkrimit. Në fakt, zgjedhja/paracaktimi është gjithmonë për bekime të veçanta që shoqërojnë shpëtimin, por jo për vetë shpëtimin.

      Paranjohja jepet gjithmonë si arsyeja për paracaktimin (Romakëve 8:29; 1 Pjetrit 1:2). Të dish se kush do të besojë ungjillin është një arsye e vlefshme për zgjedhjen apo paracaktimin e atyre personave për bekime të sigurta. Por njohja e Perëndisë se Ai do t’u shprehë hirin e papërballueshëm disa personave nuk mund të ofrohet si arsyeja për një gjë të tillë.

      Uajti ka një kapitull të tërë të titulluar: “Domosdoshmëria e zgjedhjes së pakushtëzuar”. Dhe vërtet, ajo është një domosdoshmëri për kalvinizmin, por jo mbi ndonjë bazë tjetër. Uajti, për të përkufizuar zgjedhjen e pakushtëzuar, citon jo nga Shkrimi por nga Rrëfimi Baptist i Londrës it i vitit 1689, Rrëfimi i Besimit Uestminster dhe një seri udhëheqësish kalvinistë si Xhejms P. Bojsi (James P. Boyce):

Para se të bëhej bota, qëllimi i përjetshëm dhe i pandryshueshëm i Perëndisë, i cili e pati nismën në këshillën e fshehtë dhe pëlqimin e mirë të vullnetit të Tij, e nxiti Atë të zgjidhte (apo përzgjidhte), në Krishtin, një pjesë të njerëzimit për lavdi të përjetshme…. (Rrëfimi Baptist). Ky dekret […] bëhet “i pavarur” nga tërë paranjohja që ka Perëndia për atë që do të ndodhë në kohë [dhe] paracakton disa individë të veçantë për jetë të përjetshme dhe të tjerët i lë në duart e drejtësisë. Kjo është një zgjedhje për shpëtim dhe […] është krejtësisht e pakushtëzuar […] pa besim, veprime, gatishmëri apo dëshira të paranjohura (Uestminster) [Shpëtimi është i kushtëzuar nga besimi: “Beso […] dhe do të shpëtohesh”]. Teoria e fundit [pra, teoria kalviniste] është se Perëndia […] sipas qëllimi të vet […] ka […] vendosur […] nga Përjetësia […] të shpëtojë […] një numër të caktuar të njerëzimit (jo tërë racën […] jo për shkak […] të besimit të tyre), por për shkak të pëlqimit të tij të mirë (thjesht ngaqë i pëlqeu të zgjidhte kështu) (Bojsi) [15].

      Këto janë mendësi të rreme njerëzore, të cilat si Bojsi ashtu dhe Uajti pranojnë se shprehin thjesht një “teori” që duhet të vërtetohet me anë të Shkrimit. Më tepër citime të mendësive të njerëzve rrjedhin në kusurin e kapitullit të Uajtit. E fundit është nga vetë Kalvini:

Ne nuk do të jemi kurrë të bindur në mënyrë të qartë, ashtu siç duhet të jemi, se shpëtimi ynë rrjedh nga burimi i mëshirës falas të Perëndisë, derisa të njohim zgjedhjen e tij të përjetshme, e cila ndriçon hirin e Perëndisë me anë të këtij dallimi: që ai nuk i birëson të gjithë pa dallim për shpresën e shpëtimit, por u jep disave atë që ua mohon të tjerëve [16].

      Kush do të kishte imagjinuar ndonjëherë se Perëndia “i birëson të gjithë pa dallim për shpresën e shpëtimit”? Vetëm ata që besojnë ungjillin shpëtohen.

T’i vësh Perëndisë një emër të keq

      Dikush mund të mendojë se, në vend që të citohet ky pohim, kalvinistët do të viheshin në siklet prej tij. Si mund të nxitemi të vlerësojmë “burimin e mëshirës falas të Perëndisë” dhe të “ndriçojmë hirin e Perëndisë” kur Perëndia ia refuzon shpëtimin miliardave të cilëve mund t’ua kishte dhënë? Kjo është njësoj sikur të lavdërosh bujarinë e një njeriu duke nxjerrë në pah koprracinë e tij.

      Xhon Pajpëri dhe stafi i tij, në kapitullin e tyre rreth “shlyerjes së kufizuar”, pasi kanë shpjeguar se Krishti vdiq vetëm për një grup të zgjedhur dhe se të tjerët janë dënuar nga Perëndia që nga përjetësia, sfidojnë çdo logjikë me këtë pohim: “Sa herë që ungjilli u predikohet jobesimtarëve është mëshira e Perëndisë që u jep këtë mundësi shpëtimi” [17]. Mundësi shpëtimi për ata për të cilët Krishti nuk vdiq dhe të cilët kanë qenë të paracaktuar për dënim të përjetshëm? Çfarë përqeshje thumbuese dhe mizore!

      Kalvinizmi, duke mos e lavdëruar aspak Perëndinë, i vë Perëndisë një emër të keq. Ateistët dhe kritikë të tjerë të Biblës e tallin këtë portret të Perëndisë si një përbindësh që gjen kënaqësi kur i ngarkon vuajtje njerëzimit. Perëndia i Kalvinit mund të shpëtonte tërë racën njerëzore – por shpëton vetëm disa që, siç thuhet, të tregojë madhështinë e hirit të Tij!

      Ky theksim i vazhdueshëm i sovranitetit të Perëndisë deri në përjashtim të dashurisë, mëshirës dhe hirit të Tij mbizotëron kalvinizmin. Në libërthin që botoi Xhon Pajpëri dhe stafi i tij baritor nga Kisha Baptiste e Betlehemit në Mineapolis, që reklamon kalvinizmin, mungon dashuria e Perëndisë për mëkatarët e humbur, ndërsa sovraniteti është tema përsëritëse dhe mbizotëruese. Pajpëri shkuan në parathënie: “Të njohësh atë [Perëndinë] në sovranitetin e tij do të thotë të bëhesh si një dru lisi në erën e vështirësive dhe pështjellimit” [18]. Por ajo që mungon plotësisht është gjithçka rreth njohjes së dashurisë së Perëndisë dhe dashurisë për Të.

      Çështja e vërtetë është dashuria dhe karakteri i Perëndisë. Dashuria e Perëndisë për botën mungon te vepra e Kalvinit, “Parimet”. Dhe vërtet, dashuria e Perëndisë për këdo, duke përfshirë të zgjedhurit, mezi përmendet – ndërsa në Bibël jepet një kontrast i prerë për rëndësinë e saj. Në kalvinizëm, nuk është dashuria që sjell shpëtim për njerëzimin, por zgjedhja sovrane e Perëndisë për pëlqimin e Tij të mirë.

      Perëndia pret nga ne të duam armiqtë tanë dhe t’u bëjmë të mirën të gjithëve. Kalvini pranon se “Perëndia na urdhëron të jemi të mëshirshëm edhe ndaj atyre që nuk e meritojnë…” [19]. Megjithatë, Ai paska një standard më të ulët për Veten? Si mund të lavdërohet Perëndia kur Ai është më pak i hirshëm në krahasim me atë që urdhëron të jetë njerëzimi? Dhe ku thotë Perëndia se Ai e kufizon mëshirën e Tij – aq më pak se lavdërohet nga kjo?

      Shkrimi pohon: “Zoti është i mirë me të gjithë” (Psalmi 145:9), “tregon mirësi të madhe ndaj gjithë atyre” që të kërkojnë (Psalmi 86:5) dhe “Perëndia i shpëtimit tonë [është] shpresa e skajeve të tokës” (Psalmi 65:5). Si mund të jetë Perëndia “i mirë” ndaj atyre të cilët Ai, sipas kalvinizmit, i paracaktoi për mundim të përjetshëm? Si mund të jetë plot “mirësi” ndaj atyre që Ai mund t’i shpëtonte, por që nuk e bëri? Dhe si mund të jetë Perëndia i shpëtimit “shpresa” e atyre që Ai pëlqen t’i dënojë? Kalvini i referohet “Atit tonë më të mëshirshëm” [20], megjithatë e kufizon mëshirën e Perëndisë vetëm ndaj të zgjedhurve.

      Bojsi fyen ndërgjegjen e dhënë nga Perëndia, madje edhe atë të ateistëve, duke thënë se Perëndia zgjodhi të shpëtonte vetëm disa dhe i la të tjerët të humbin, sepse Atij “i pëlqeu të zgjidhte në këtë mënyrë”! Ku ka aluduar ndonjëherë Perëndia se Atij i pëlqen të lërë ndokënd të humbasë? Në fakt, Ai pohon në mënyrë të përsëritur të kundërtën – se Ai nuk kënaqet me humbjen e të pabesit.

Një “mëshirë” dhe “mirësi” e çuditshme

      Rrëfimi Baptist pohon se zgjedhja e Perëndisë, e cila mendohet se është një shfaqje e mëshirës së Tij, “paracakton disa individë të veçantë për jetë të përjetshme dhe të tjerët i lë në duart e drejtësisë”. Si mund të jetë një shfaqje e mëshirës që t’i lërë të dënuarit të vuajnë ndëshkimin që kërkon drejtësia, kur ata mund të shfajësohen, të falen dhe të shpëtohen nga ndëshkimi i përjetshëm? Kjo nuk është një çështje e fajit të mëkatarëve apo nëse e meritojnë gjykimin, të cilin të gjithë e meritojmë. Çështja është mëshira. Pa dyshim që nuk mund të ketë kufi mëshira e pafundme e Perëndisë së pafund!

      Perëndia paralajmëron në mënyrë solemne njeriun: “Çliro ata që i tërheqin drejt vdekjes […] ai që peshon zemrat a nuk e shikon? Ai që ruan shpirtin tënd nuk e di vallë? Ai do t’i japë secilit sipas veprave të tij” (Fjalët e Urta 24:11, 12). Megjithatë Perëndia i Kalvinit jo vetëm dështon në çlirimin e të humburve, por dekreton në mënyrë të pamëshirshme rrënimin e tyre! Ky nuk mund të jetë Perëndia i Biblës, për të cilin Jezusi tha: “Kështu është dëshira e Atit tuaj që është në qiej, që asnjë nga këta të vegjël të mos humbasë” (Mateu 18:14)!

      Këta “të vegjël” rriten e bëhen të mëdhenj. Mos atëherë pëlqen Perëndia që t’i dënojë shumë prej të cilëve më parë i donte? Por paracaktimi kalvinist i referohet mundimit përfundimtar madje edhe të fëmijëve.

      Kalvini pohon: “Prandaj prova më e lartë e Shkrimit merret në mënyrë uniforme nga karakteri i atij e cilit është fjala” [21]. Si mund të guxojë të thotë këtë ndërsa vë në dyshim karakterin e Perëndisë? Më pas Kalvini vazhdon të ngrejë lart mëshirën dhe hirin e Perëndisë si maja e karakterit të Tij:

Ka disa pjesë që përmbajnë më tepër përshkrime të gjalla të karakterit hyjnor, duke na e shpalosur…. Moisiu, në të vërtetë, duket se ka patur shkurtimisht si qëllim të kuptojë se ç’anë e Perëndisë mund të njihej nga njeriu, kur tha [në fakt e ka thënë Perëndia]: “Zoti, Perëndia i përjetshëm, i mëshirshëm dhe i dhembshur, i ngadalshëm në zemërim, i pasur në mirësi dhe në besnikëri, që përdor mëshirën për mijëra njerëz, që fal padrejtësinë, shkeljet dhe mëkatin por nuk e lë të pandëshkuar fajtorin…” (Eksodi 34:6, 7). Te Jeremia, ku Perëndia shpall karakterin në të cilin Ai dëshiron që t’i jemi mirënjohës […] është në thelb e njëjta gjë…. “Jam Zoti, që bëj mirësinë, ushtroj të drejtën dhe drejtësinë mbi tokë…” (Jeremia 9:24) [22].

      Megjithatë gjetiu Kalvini pohon se refuzimi i hirit, mëshirës dhe dashurisë të Perëndisë, përveç të zgjedhurve, nga ana e Tij rrit mirësinë e karakterit të Tij! Në fakt, Pali argumenton se Perëndia e ka gjetur “gjithë botën” fajtore (Romakëve 3:19) dhe “i mbylli të gjithë [judenj dhe johebrenj] në padëgjesë, që të ketë mëshirë për të gjithë” (Romakëve 11:32). Pa dyshim, të gjithë që janë fajtorë dhe në padëgjesë (mosbesim) duhet të jetë gjithë bota e mëkatarëve, judenjve dhe johebrenjve, të gjithë ata të cilët janë nga natyra rebelë dhe në padëgjesë – dhe këta janë ata të gjithë ndaj të cilëve Perëndia ka vendosur të ketë mëshirë. Nuk mund të pohohet më qartë në tërë Shkrimin se mëshira e Perëndisë u shtrihet të gjithëve.

Mohimi i një mospajtimi të qartë

      Uajti nga informon, siç kemi parë deri tani: “Pse një njeri ngrihet për jetë të përjetshme dhe një tjetër lihet për shkatërrim të përjetshëm…? Kjo është ‘sipas pëlqimit të mirë të vullnetit të Tij’” [23]. Pra, është pëlqimi i Perëndisë që e shtyn Atë të dënojë kaq shumë njerëz! Ne fyhemi për Perëndinë tonë të dashur!

      Megjithatë, kalvinisti mohon çdo kontradiktë në idenë se Perëndia i dashurisë së pafund pëlqen të paracaktojë miliarda njerëz për mundim të përjetshëm. Madje Kalvini dënon ata që pranojnë këtë gënjeshtër. Ai e lavdëron Agustinin që e nxjerr jashtë Kishës cilindo që sugjeron se Perëndia nuk mund të donte me të vërtetë ata që Ai i ka paracaktuar për mundim të përjetshëm:

A ka ndonjë që t’u drejtohet njerëzve kështu: Nëse nuk beson, arsyeja është, ngaqë Perëndia të ka caktuar tashmë për shkatërrim: ai jo vetëm që do të nxitej për përtaci, por do të toleronte edhe paudhësinë. A ka ndonjë që të […] thotë se ata që dëgjojnë nuk do të besojnë sepse janë të mallkuar [pra, të dënuar nga paracaktimi i Perëndisë], kjo do të ishte mallkim dhe jo doktrinë.

      Prandaj, Agustini nuk urdhëron padrejtësisht që njerëz të tillë, si mësues të pandjenjë apo ogurzi dhe profetë fatkeq, të largohen nga Kisha [24].

      Kalvini po përpiqet t’u shmanget pasojave të vetë dogmës së tij, por nuk mundet. Ai ngul këmbë në mënyrë të përsëritur në tërë veprën e tij “Parimet” se “Perëndia shpëton atë që dëshiron për shkak të pëlqimit të tij të mirë” [25] dhe se disa janë “paracaktuar për shpëtim të përjetshëm dhe të tjerë për shkatërrim” [26]. Kalvini thotë se këta të fundit, për të cilët ishte “pëlqimi” i mirë i Perëndisë që “t’i dënonte për shkatërrim […] përjashtohen nga hyrja për në jetë…” [27]. Është e pakuptueshme se si mund të jenë përfitues të dashurisë së pafund të Perëndisë dhe përgjegjës për rrënimin e tyre ata të cilët Perëndia i gjithëfuqishëm i ka “përjashtuar nga hyrja për në jetë”.

      Është njësoj sikur Perëndia të ketë hedhur në oqean miliarda njerëz të cilët i ka krijuar në mënyrë të tillë që nuk mund të bëjnë as edhe një lëvizje notimi. Ai i shpëton “në mënyrë të mëshirshme” disa prej tyre dhe i lë të tjerët të mbyten në vdekjen e përjetshme. Si mund t’u thotë dikush atyre që Perëndia i ka krijuar që të mbyten: “Është faji juaj!”? Si mund të thotë Kalvini (dhe kalvinistët sot) se është “paudhësi” dhe “mallkim” të thuash se të pazgjedhurit nuk mund t’i besojnë ungjillit ngaqë Perëndia i ka përjashtuar nga besimi kur, në fakt, kjo është saktësisht ajo që mëson kalvinizmi? Është mizore të sugjerosh se ata të cilët Perëndia i ka paracaktuar për rrënim të përjetshëm jo vetëm duhen fajësuar për fatin e tyre, por edhe që janë objekte të dashurisë, mëshirës dhe hirit të Tij! Çfarë dashurie është kjo?!

Mëshira, mirësia dhe hiri biblik

      I gjithë Shkrimi e kundërshton doktrinën e rreme që Perëndia do t’ia refuzonte mëshirën ndonjë njeriu. Në fakt, Perëndia është “i gatshëm që të falë, shpirtmadh, plot mëshirë, i ngadalshëm në zemërim dhe plot mirësi” (Nehemia 9:17). Pohime të tilla janë çorientuese nëse Perëndia kishte si qëllim të falte vetëm një grup të zgjedhur dhe t’i paracaktonte të tjerët (apo thjesht t’i linte) për mundim të përjetshëm! Për njeriun e mirë dhe të drejtë, Bibla thotë: “Ai ka mëshirë [ndaj të gjithëve] kurdoherë” (Psalmi 37:26). Me siguri “Perëndia zemërbutë dhe i mëshirshëm” (Nehemia 9:31) nuk mund të jetë më pak i mëshirshëm se ç’është gjithnjë ndaj të gjithëve. Por kalvinizmi e kufizon hirin dhe mëshirën e Perëndisë për në grup të përzgjedhur të quajtur të zgjedhurit – një standard më i ulët i mëshirës nga ai që pret nga ne.

      Apostulli Jakob tregon hipokrizinë kur u themi atyre që “janë të zhveshur dhe u mungon ushqimi i përditshëm […] ‘Ngrohuni dhe ngopuni’” dhe më pas nuk i plotësojmë nevojat e tyre (Jakobi 2:15, 16). Megjithatë Perëndia, që frymëzoi Jakobin, sipas kalvinizmit, i thotë kësaj bote të përhumbur dhe që po humbet: “Beso në Zotin Jezu Krisht dhe do të shpëtohesh”, por u refuzon besimin pa të cilin ata nuk mund të besojnë dhe shpëtohen. Një Perëndi i tillë i shikon ata që janë në një nevojë më të madhe se lakuriq fizikisht dhe pa ushqim dhe nuk arrin t’i shpëtojë nga një ferr i përjetshëm edhe pse mund ta bënte këtë në gjithëfuqinë dhe sovranitetin e Tij – në fakt, Ai i ka paracaktuar ata për këtë fat të tmerrshëm. A është ky me të vërtetë Perëndia i Biblës, apo një Perëndi që Kalvini e huazoi nga Agustini?

      Psalmisti gëzohet se “Zoti është i mirë me të gjithë dhe plot dhembshuri për të gjitha veprat e tij” (Psalmi 145:9). Megjithatë, kalvinisti e ndryshon Shkrimin dhe e kufizon mëshirën e Perëndisë vetëm për “të zgjedhurit”. Krishti na nxit: “Jini të mëshirshëm, pra, sikurse edhe Ati juaj është i mëshirshëm” (Lluka 6:36). Nëse Ati ynë në qiell është i mëshirshëm vetëm me të zgjedhurit, ne do të lëmë pas dore ndihmën ndaj turmave dhe të pohojmë se duke bërë kështu tregojmë se sa të mëshirshëm jemi!

      Jezusi e ilustron mëshirën e Atit të Tij në shumë mënyra. Ai na thotë se pasi tagrambledhësi thirri: “O Perëndi, ji i mëshirshëm ndaj mua mëkatarit” (Lluka 18:13), u shfajësua në mënyrë të mëshirshme. Pali i referohet Perëndisë si “Ati i mëshirave dhe Perëndia i çdo ngushëllimi” (2 Korintasve 1:3). A do të ishte më pak i mëshirshëm ndaj të gjithëve “Ati i mëshirave” në krahasim me atë që pret të jetë njerëzimi? “Lum ata që janë të mëshirshëm, sepse ata do të gjejnë mëshirë” (Mateu 5:7).

      Këto pjesë të Shkrimit dhe shumë të tjera në të njëjtin drejtim na thonë se mëshira e Perëndisë është e pafund, duke u shtrirë te tërë njerëzimi pa dallim. Psalmisti thotë: “Unë do të këndoj përjetë mirësitë e Zotit…” (Psalmi 89:1). Mëshirat e Perëndisë janë për të gjithë ata që e thërrasin. Në fakt, vetë lavdia e Perëndisë qëndron në mëshirën e Tij për tërë njerëzimin.

      Sigurisht, Perëndia ka të drejtën të kufizojë mëshirën e Tij. Megjithatë, Shkrimi pohon në mënyrë të përsëritur dhe në shumë mënyra se Perëndia nuk e kufizon mëshirën e Tij, por ua shtrin të gjithëve. Edhe sikur të mos kishte ndonjë bazë tjetër, mjafton kjo për ta detyruar dikë që të refuzojë kalvinizmin, pasi ai kundërshton vetë karakterin e Perëndisë që shfaqet në mënyrë të përputhshme në tërë Shkrimin.

      Jokalvinisti, në dallim me këtë, beson se Perëndia u ofron shpëtimin të gjithëve pa dallim, por Ai nuk mund të bëjë askënd që të besojë, sepse kjo do të shkelte vullnetin e tyre të lirë dhe do të eliminonte dashurinë. Ata që do të kalojnë përjetësinë në liqenin e zjarrit do të jenë atje për shkak të zgjedhjes së tyre dhe nuk do të mund të fajësojnë Perëndinë.

      Çështja e vërtetë është nëse i do Perëndia të gjithë, nëse është i mëshirshëm ndaj të gjithëve dhe nëse u siguron shpëtimin të gjithëve për ta pranuar apo refuzuar. Përgjigjja ndaj kësaj pyetjeje do të bëhet gjithnjë e më e qartë për lexuesin në faqet që vijojnë.