Nuk është rastësi që Predikimi në Mal është vendosur afër fillimit të DhR. Pozicioni i tij tregon rëndësinë e tij. Në të Mbreti përmbledh karakterin dhe sjelljen që pritet nga shtetasit e Tij. Ky predikim nuk është një paraqitje e planit të shpëtimit. Mësimi i tij, gjithashtu, nuk është për të pashpëtuarit. Ai u ishte drejtuar dishepujve (Mateu 5:1-2) dhe ishte menduar të ishte kushtetuta ose sistemi i ligjeve dhe i parimeve, që do të drejtonte shtetasit e Mbretit gjatë mbretërimit të Tij. Ishte menduar për të gjithë ata që, në të kaluarën, në të tashmen dhe në të ardhmen, njohin Krishtin si Mbret. Kur Krishti ishte mbi tokë, ai u takonte në mënyrë të drejtpërdrejtë dishepujve të Tij. Tani, ndërsa Zoti ynë mbretëron në qiell, ai u takon të gjithë personave që e kurorëzojnë Atë Mbret në zemrat e tyre. Përfundimisht, ai do të jetë kodi i sjelljes për ndjekësit e Krishtit gjatë Mundimit dhe gjatë mbretërimit të Tij mbi tokë.Predikimi ka një atmosferë të dallueshme judease, siç shihet tek referimet për këshillin (d.m.th. sinedrin) te Mateu 5:22, altarin (Mateu 5:23-24) dhe Jeruzalemin (Mateu 5:35). Megjithatë do të ishte gabim të thuhej se mësimi i tij është vetëm për izraelitët besimtarë në të kaluarën ose në të ardhmen. Ai është për ata që në çdo epokë njohin Jezus Krishtin si Mbret.
A. Lumturitë (5:1-12)
5:1-2 Predikimi hapet me Lumturitë ose bekimet. Këto përcaktojnë qytetarin ideal të mbretërisë së Krishtit. Cilësitë e përshkruara dhe të miratuara janë e kundërta e atyre që bota vlerëson. A. W. Tozer i përshkruan ato në këtë mënyrë: «Dikujt që nuk e njeh racën njerëzore mund t’i jepet një përshkrim mjaft i përpiktë i saj, duke i marrë Lumturitë, duke i kthyer ato së prapthi dhe pastaj duke i thënë: ‘Kjo është raca juaj njerëzore’.» 5:3 Bekimi i parë është shprehur mbi skamësit në frymë. Kjo nuk i referohet karakterit të natyrshëm, por zgjedhjes dhe disiplinës së vendosur prej dikujt. Skamësit në frymë janë ata që njohin paaftësinë e tyre e që mbështeten në gjithpushtetshmërinë e Perëndisë. Ata e ndjejnë nevojën e tyre frymërore dhe e gjejnë atë të plotësohet në Zotin. Mbretëria e qiejve, ku vetëmjaftueshmëria nuk është virtyt dhe lartësimi i vetvetes është një ves, u përket njerëzve të tillë. 5:4 Ata që vajtojnë janë të lumtur. Një ditë ngushëllimi i pret ata. Këtu nuk është fjala për vajtimin për shkak të peripecive të jetës. Është pikëllimi që dikush përjeton për shkak të bashkësisë me Zotin Jezus. Është një ndarje aktive e dhimbjes dhe e mëkatit të botës me Jezusin. Prandaj, ai përfshin jo vetëm pikëllimin që dikush ka për mëkatin e vet, por edhe pikëllimin për shkak të kushteve të tmerrshme në të cilat ndodhet bota, refuzimin e Shpëtimtarit nga ana e saj dhe fatin e keq të atyre që refuzojnë mëshirën e Tij. Këta vajtues do të ngushëllohen në një ditë të ardhshme kur «Perëndia do të thajë çdo lot nga sytë e tyre» (Zbulesa 21:4). Besimtarët e bëjnë të gjithë vajtimin në këtë jetë. Kurse për jobesimtarët, hidhërimi i sotëm është vetëm një parashijim i vuajtjes së përjetshme. 5:5 Një bekim i tretë është shprehur mbi ata që janë zemërbutë: ata do ta trashëgojnë tokën. Nga natyra këta njerëz mund të jenë të paqëndrueshëm, tekanjozë dhe të vrazhdë, por me Frymën e Krishtit në ta, ata bëhen zemërbutë ose të ëmbël (krahaso Mateu 11:29). Të jesh zemërbutë nënkupton të pranosh pozicionin tënd të ulët. Personi zemërbutë është i ëmbël dhe i urtë në çështjen e tij, megjithëse në çështjen e Perëndisë ose në mbrojtjen e të tjerëve ai mund të jetë një luan. Zemërbutët nuk e trashëgojnë tani tokën; më tepër ata trashëgojnë abuzim dhe shpronësim. Por ata do ta trashëgojnë tokën, në kuptimin e vërtetë të fjalës, atëherë kur Krishti, Mbreti, të mbretërojë për një mijë vjet në paqe dhe në begati. 5:6 Më pas është shprehur një bekim mbi ata që janë të uritur dhe të etur për drejtësi: atyre u është premtuar ngopje. Këta njerëz kanë një pasion për drejtësi në jetët e tyre. Ata dëshirojnë fort të shohin ndershmëri, pastërti dhe drejtësi në shoqëri. Ata kërkojnë shenjtëri praktike në Kishë. Sikurse njerëzit për të cilët Gamaliel Bradford shkroi, ata kanë «një etje që asnjë përrua tokësor s’mund ta shuajë, një uri që duhet të ushqehet me Krishtin, përndryshe vdesin.» Këta njerëz do të përmbushen me bollëk në mbretërinë në ardhje të Krishtit: ata do të ngopen, sepse drejtësia do të mbretërojë, ndërsa korruptimi do t’i hapë rrugë standardeve më të larta morale. 5:7 Në mbretërinë e Zotit tonë, ata që janë të mëshirshëm janë të lumtur … sepse ata do të gjejnë mëshirë. Të jemi të mëshirshëm do të thotë të jemi aktivisht të dhembshur. Në një kuptim do të thotë të mos i japim ndëshkimin shkelësve që e meritojnë. Në një kuptim më të gjerë do të thotë që t’i ndihmosh ata që janë në nevojë e që s’mund të ndihmojnë vetveten. Perëndia tregoi mëshirë duke na kursyer ne nga gjykimi që mëkatet tona meritonin dhe duke na shfaqur mirësi nëpërmjet veprës shpëtuese të Krishtit. Kur kemi dhembshuri, ne imitojmë Perëndinë. Ata që janë të mëshirshëm do të gjejnë mëshirë. Këtu Jezusi nuk e ka fjalën për mëshirën e shpëtimit, të cilën Perëndia ia jep një mëkatari që beson. Ajo mëshirë nuk varet nëse një person është i dhembshur apo jo, por është një dhuratë bujare e pakushtëzuar. Në fakt Zoti po flet për atë mëshirë të përditshme që nevojitet për jetën e krishterë dhe për atë mëshirë të asaj dite të ardhshme kur veprat e një personi do të kalohen në shqyrtim (1 e Korintasve 3:12-15). Në qoftë se dikush nuk ka qenë i mëshirshëm, ai person nuk do të marrë mëshirë; domethënë shpërblimet e tij do të zvogëlohen në bazë të saj. 5:8 Atyre që janë të pastër në zemër u jepet siguria se do ta shohin Perëndinë. Një person me zemër të pastër është ai, motivet e të cilit janë të papërziera, mendimet e të cilit janë të shenjta, ndërgjegjja e të cilit është e pastër. Shprehja «ata do ta shohin Perëndinë» mund të kuptohet në mënyra të ndryshme. Së pari, ata që janë të pastër në zemër e shohin Perëndinë tani përmes bashkësisë në Fjalë dhe në Frymë. Së dyti, nganjëherë ata kanë një shfaqje të mbinatyrshme ose vegim të Zotit që u paraqitet atyre. Së treti, ata do ta shohin Perëndinë në Personin e Jezusit kur Ai të vijë përsëri. Së katërti, ata do ta shohin Perëndinë në përjetësi. 5:9 Një bekim është shpallur mbi ata që përpiqen për paqen: ata do të quhen bij të Perëndisë. Vini re që Zoti nuk është duke folur për njerëz që kanë natyrë paqësore apo që e duan paqen. Ai e ka fjalën për ata që ndërhyjnë në mënyrë aktive për të bërë paqen. Mënyra e zakonshme është që ta shohim mosmarrëveshjen si një spektator. Mënyra hyjnore është ndërmarrja e veprimit pozitiv drejt krijimit të paqes, edhe në qoftë se do të thotë të keqtrajtohesh apo të marrësh të shara. Ata që përpiqen për paqen janë quajtur bij të Perëndisë. Kjo nuk është mënyra se si ata bëhen bij të Perëndisë. Kjo mund të ndodhë vetëm duke e pranuar Jezus Krishtin si Shpëtimtar (Gjoni 1:12). Duke bërë paqen, besimtarët e tregojnë vetveten se janë bij të Perëndisë dhe Perëndia, një ditë, do t’i njohë ata si njerëz që kanë ngjashmërinë e familjes. 5:10 Lumturia në vijim ka të bëjë me ata që janë përndjekur jo për gabimet e tyre, por për hir të drejtësisë. Mbretëria e qiejve u është premtuar atyre besimtarëve që vuajnë duke bërë atë që është e drejtë. Ndershmëria e tyre e dënon botën e paperëndishme dhe nxjerr në pah armiqësinë e saj. Njerëzit e urrejnë një jetë të drejtë, sepse ajo demaskon padrejtësinë e tyre. 5:11 Lumturia e fundit duket si një përsëritje e të mëparshmes. Megjithatë ka një ndryshim. Në vargun paraardhës, tema ishte përndjekje për shkak të drejtësisë, ndërsa këtu është përndjekje për shkak të Krishtit. Zoti e dinte se dishepujt e Tij do të keqtrajtoheshin për shkak të shoqërimit me Të dhe të besnikërisë ndaj Tij. Historia mund ta pohojë këtë: që në fillim bota i ka përndjekur, burgosur dhe vrarë ndjekësit e Krishtit. 5:12 Të vuash për hir të Krishtit është një privilegj që duhet të na gëzojë. Një shpërblim i madh i pret ata që në këtë mënyrë bëhen shokë në vuajtje me profetët. Ata zëdhënës të Perëndisë në DhV qëndruan të vërtetë pavarësisht nga përndjekja. Të gjithë ata që shpallin guximin besnik të tyre do të marrin pjesë në ngazëllimin e tanishëm të tyre dhe lavdërimin e ardhshëm. Lumturitë përbëjnë një portret të qytetarit ideal në mbretërinë e Krishtit. Vini re thekset mbi drejtësinë (v 6), paqen (v 9) dhe gëzimin (v 12). Ka mundësi që Pali të ketë patur këtë pasazh ndër mend kur shkroi: «Sepse mbretëria e Perëndisë nuk është të ngrënët dhe të pirët, por drejtësia, paqja dhe gëzimi në Frymën e Shenjtë» (Romakëve 14:17).B. Besimtarët janë kripë dhe dritë (5:13-16)
5:13 Jezusi i krahasoi dishepujt e Tij me kripën. Për botën ata ishin çfarë kripa është në jetën e përditshme: ajo ndreq ushqimin, ndalon përhapjen e prishjes, krijon etje, nxjerr shijen e diçkaje. Kështu ndjekësit e Tij i shtojnë shijen pikante shoqërisë njerëzore, shërbejnë si një ruajtës dhe i bëjnë të tjerët që ta dëshirojnë drejtësinë e përshkruar në vargjet e mëparshme. Në qoftë se kripa bëhet e amësht, si mund t’i rikthehet shija? Nuk ka asnjë mënyrë për t’i kthyer shijen e vërtetë natyrore? Me ta humbur shijen, kripa nuk vlen për asgjë. Ajo flaket në rrugë. Komenti i Albert Barnes mbi këtë pasazh është ndriçues:Kripa e përdorur në këtë vend është një përbërës kimik dhe nëse humbej kripësia ose nëse ajo do të humbiste shijen e saj, s’do të mbetej asgjë. Mirëpo në vendet e lindjes, kripa e përdorur ishte e papastër, e përzier me substanca bimore dhe tokësore; kështu ajo mund të humbiste gjithë kripësinë e saj dhe në fund të mbetej një sasi e konsiderueshme (kripe pa shije). Kjo s’vlente për asgjë, veç nëse përdorej, sikurse thuhet, për t’u hedhur nëpër rrugë ose në vendkalime ashtu siç përdorim ne zhavorrin [1].Dishepulli ka një detyrë të madhe: të jetë kripa e tokës, duke jetuar sipas kushteve të dishepullimit të renditura në Lumturitë dhe gjatë pjesës tjetër të Predikimit. Nëse ai nuk ia arrin të shfaqë këtë realitet frymëror, njerëzit do ta shkelin dëshminë e tij nën këmbët e tyre. Bota ka vetëm përbuzje për një besimtar të pakushtuar. 5:14 Gjithashtu Jezusi i quan të krishterët drita e botës. Ai foli për Vetveten se është «drita e botës» (Gjoni 8:12; 12:35, 36, 46). Marrëdhënia midis këtyre dy pohimeve është se Jezusi është burimi i dritës, ndërsa të krishterët janë pasqyrimi i dritës së Tij. Detyra e tyre është që të shndrisin për Të ashtu sikurse hëna pasqyron lavdinë e diellit. I krishteri është si një qytet i ngritur në majë të malit. Ai është i ngritur mbi rrethinat e tij dhe shndrin në mes të errësirës. Jeta e atij që tregon veçoritë e mësimit të Krishtit nuk mund të fshihet. 5:15-16 Nuk ndizet një qiri për t’u vënë nën babunë. Njerëzit, përkundrazi, atë e vënë mbi shandan, në mënyrë që t’u bëjë dritë të gjithë atyre që janë në shtëpi. Ai nuk mendonte që ne ta vinim mënjanë për veten tonë dritën e mësimeve të Tij, por që ta ndanim me të tjerët. Ne duhet të lëmë të shndritë drita jonë në mënyrë që, duke parë veprat tona të mira, njerëzit ta lëvdojnë Atin tonë që është në qiej. Theksi është mbi shërbesën e karakterit të krishterë. Hijeshia e jetëve në të cilat është parë Krishti flet më fort se bindja e fjalëve.
C. Krishti përmbush ligjin (5:17-20)
5:17-18 Shumica e udhëheqësve revolucionarë i presin të gjitha lidhjet me të kaluarën dhe e hedhin poshtë rendin ekzistues tradicional. Kjo nuk ndodhi me Zotin Jezus. Ai e mbështeti Ligjin e Moisiut dhe këmbënguli se duhej përmbushur. Jezusi nuk kishte ardhur për të anuluar Ligjin ose Profetët, po për t’i plotësuar ato. Ai ngulmoi qartë se asnjë jotë apo pikë e ligjit nuk do të kalonte pa u përmbushur plotësisht. Jota, ose jodi, është gërma më e vogël në alfabetin hebraik. Pika është një shenjë e vogël ose një e dalë që shërben për ta dalluar një germë nga tjetra, pothuajse sikurse bën viza fundore e një gërme të madhe E që e dallon atë nga një F. Jezusi besoi në frymëzimin e fjalëpërfjalshëm të Biblës, madje edhe në hollësira që mund të duket të vogla e të parëndësishme. Asgjë në Shkrim, madje as viza më e vogël, nuk është pa vlerë. Është e rëndësishme të vërejmë që Jezusi nuk tha se ligji nuk do të kalonte kurrë. Ai tha se ligji nuk do të kalonte para se të plotësohej gjithçka. Ky dallim ka degëzime sot për besimtarin, prandaj, meqenëse lidhja e besimtarit me ligjin më fort është e ndërlikuar, ne do të marrim ca kohë për të përmbledhur mësimin e Biblës mbi këtë temë. [box title=”LIDHJA E BESIMTARIT ME LIGJIN”] Ligji është ai sistem i legjislaturës që Perëndia ia dha kombit të Izraelit me anë të Moisiut. I gjithë trupi i ligjit gjendet tek Eksodi 20:1 – 31:18, te Levitiku dhe te Ligji i Përtërirë, ndërsa thelbi i tij është i përmbledhur te Dhjetë Urdhërimet. Ligji nuk ishte dhënë si një mjet për shpëtimin (Veprat e Apostujve 13:39; Romakëve 3:20a; Galatasve 2:16, 21; 3:11). Ai ishte caktuar për t’u treguar njerëzve mëkatshmërinë e tyre (Romakëve 3:20b; 5:20; 7:7 dhe 1 e Korintasve 15:56; Galatasve 3:19) e pastaj t’i drejtonte ata nga Perëndia për shpëtimin e Tij të hirshëm. Ai i ishte dhënë kombit të Izraelit, megjithëse ai përmban parime morale që janë të vlefshme për njerëzit e çdo epoke (Romakëve 2:14-15). Perëndia e provoi Izraelin nën ligj si një mostër të racës njerëzore. Faji i Izraelit vërtetoi fajin e botës (Romakëve 3:19). Ligji kishte të bashkëngjitur pas vetes dënimin me vdekje (Galatasve 3:10). Të thyeje një urdhërim do të thonte të ishe fajtor për të gjitha urdhërimet (Jakobit 2:10). Meqenëse njerëzit e kishin shkelur ligjin, ata ishin nën mallkimin e vdekjes. Drejtësia dhe shenjtëria e Perëndisë kërkonin që dënimi të paguhej. Për këtë arsye erdhi Jezusi në botë: për të paguar dënimin me anë të vdekjes së Tij. Ai vdiq si një Zëvendësues për shkelësit fajtorë të ligjit, megjithëse Vetë ishte pa mëkat. Ai nuk e hodhi poshtë ligjin; përkundrazi Ai i plotësoi të gjitha pretendimet e ligjit duke i përmbushur kërkesat e prera të tij me jetën dhe vdekjen e Tij. Kështu, Ungjilli nuk e përmbys ligjin. Ai e mbështet ligjin dhe tregon se si pretendimet e ligjit janë kënaqur plotësisht me anë të veprës shpenguese të Krishtit. Prandaj, personi që mbështet besimin në Jezusin nuk është më nën ligj. Ai është nën hir (Romakëve 6:14). Ai është i vdekur ndaj ligjit përmes veprës së Krishtit. Dënimi i ligjit duhet paguar veç një herë. Meqenëse Krishti pagoi dënimin, atëherë besimtari s’ka për të paguar. Në këtë kuptim është venitur ligji për të krishterin (2 e Korintasve 3:7-11). Ligji ishte një mbikqyrës sa Krishti ishte pa ardhur, por pas shpëtimit ky mbikqyrës nuk nevojitet më (Galatasve 3:24-25). Megjithatë, ndërsa i krishteri nuk është nën ligj, kjo s’do të thotë se ai është pa ligj. Ai është i lidhur nga një hallkë më e fortë se ligji sepse ai është nën ligjin e Krishtit (1 e Korintasve 9:21). Sjellja e tij është brumosur jo nga frika e ndëshkimit, por nga një dëshirë e përzemërt për t’i pëlqyer Shpëtimtarit të tij. Krishti është bërë sundimtari i jetës së tij (Gjoni 13:15; 15:12; Efesianeve 5:1-2 dhe 1 Gjonit 2:6; 3:16). Një pyetje e zakonshme në një diskutim për lidhjen e besimtarit me ligjin është kjo: «A duhet t’i bindem unë Dhjetë Urdhërimeve?» Përgjigjja është që disa parime të përfshira në ligj kanë një lidhje të përhershme. Është gjithmonë gabim që të vjedhësh, të lakmosh ose të vrasësh. Nëntë prej Dhjetë Urdhërimeve janë përsëritur në DhR, me një dallim të rëndësishëm: ato nuk janë dhënë si ligj (bashkëngjitur me dënim), por si formim në drejtësi për popullin e Perëndisë (2 Timoteut 3:16b). I vetmi urdhërim që nuk përsëritet është ligji i Shabatit. Të krishterët nuk janë mësuar kurrë që të mbajnë Shabatin (d.m.th. ditën e shtatë të javës, të shtunën). Shërbesa e ligjit ndaj të pashpëtuarve nuk ka përfunduar: «Dhe ne e dimë se ligji është i mirë, në qoftë se njeriu e përdor si duhet» (1 Timoteut 1:8). Përdorimi i tij i ligjshëm është për të prodhuar njohjen e mëkatit e kështu për të çuar drejt pendimit. Por ligji nuk është për ata që janë të shpëtuar tashmë: «Ligji nuk është vënë për të drejtin» (1 Timoteut 1:9). Drejtësia e pretenduar nga ligji është përmbushur në ata «që nuk ecin sipas mishit, por sipas Frymës» (Romakëve 8:1, 4). Në fakt, mësimet e Zotit tonë në Predikimin në Mal vendosin një standard më të lartë se sa ai i vënë nga ligji. Për shembull, ligji tha: «Mos vrisni.» Jezusi tha: «As mos u zemëroni.» Kështu Predikimi në Mal jo vetëm që e mbështet Ligjin dhe Profetët, por ai i përforcon ata dhe zhvillon nënkuptimet më të thella të tyre. [/box] 5:19 Duke iu kthyer Predikimit, ne vërejmë që Jezusi i doli para një prirjeje natyrore për t’i zbutur urdhërimet e Perëndisë. Ngaqë janë të një natyre të tillë të mbinatyrshme, njerëzit janë të prirur t’i përligjin ato dhe ta racionalizojnë kuptimin e tyre. Veçse, ai… që do të shkelë një pjesë të ligjit e që do t’u ketë mësuar të tjerëve të bëjnë të njëjtën gjë do të quhet më i vogli në mbretërinë e qiejve. Çudia është që njerëz të tillë, sidoqoftë, janë lejuar në mbretëri, por hyrja në mbretëri është përmes besimit në Krishtin. Pozicioni i një personi në mbretëri përcaktohet nga bindja dhe besnikëria e tij, sa është mbi tokë. Personi që i bindet ligjit të mbretërisë do të quhet i madh në mbretërinë e qiejve. 5:20 Që të fitojë hyrjen në mbretëri, drejtësia jonë duhet të tejkalojë drejtësinë e skribëve dhe të farisenjve, të cilët ishin të kënaqur me ceremonitë fetare që u jepnin atyre një pastrim të jashtëm ritual, por që nuk ndryshonin kurrë zemrat e tyre. Jezusi përdor një hiperbolë (zmadhim) për të ngulitur fort në mendje të vërtetën që drejtësia e jashtme pa realitetin e brendshëm nuk do të sigurojë hyrjen në Mbretëri. E vetmja drejtësi që Perëndia do të pranojë është përsosmëria që Ai u vë në llogari atyre që pranojnë Birin e Tij si Shpëtimtar (2 e Korintasve 5:21). Sigurisht, ku ka besim të vërtetë në Krishtin do të ekzistojë edhe drejtësia praktike që Jezusi përshkroi në pjesën tjetër të Predikimit.D. Jezusi paralajmëron në lidhje me zemërimin (5:21-26)
5:21 Judenjtë e kohës së Jezusit e dinin se vrasja ishte e ndaluar nga Perëndia dhe se vrasësi duhej dënuar. Kjo ishte kështu përpara se të jepej ligji (Zanafilla 9:6), por edhe më vonë kur u fut në ligj (Eksodi 20:13; Ligji i Perterire 5:17). Me fjalët «por unë po ju them», Jezusi themeloi një ndryshim të mësimit mbi vrasjen. Një person nuk mund të mburret më për faktin se nuk ka kryer kurrë vrasje. Tani Jezusi thotë: «Në mbretërinë time, ju nuk duhet të keni as mendime vrasëse.» Ai e ndjek aktin e vrasjes te burimi i saj dhe paralajmëron në lidhje me tri trajtat e zemërimit të padrejtë. 5:22 E para është rasti i një personi që zemërohet pa shkak kundër vëllait të tij [2]. Një njeri i akuzuar për këtë krim do të rrezikonte të gjykohej, do t’i nënshtrohej gjyqit. Shumica e njerëzve mendojnë që kanë një arsye të vlefshme për t’u zemëruar, por zemërimi përligjet vetëm kur nderi i Perëndisë vihet në lojë ose kur ndaj dikujt tjetër bëhet padrejtësi. Nuk është kurrë diçka e drejtë kur shprehet në shpagim të të këqijave që na bëhen personalisht. Akoma më serioz është mëkati i fyerjes së një vëllai. Në kohën e Jezusit, njerëzit përdornin fjalën «Rraka» (një term aramaik që do të thotë «i zbrazët») si fjalë përçmimi dhe sharjeje. Ai që përdorte këtë epitet do t’i nënshtrohej sinedrit, që do të thotë se do t’i nënshtrohej gjyqit përpara sinedrit, gjykatës më të lartë të vendit. Në fund, t’i thuash dikujt «Budalla» është trajta e tretë e zemërimit të padrejtë që dënohet nga Jezusi. Në këtë rast, fjala «budalla» do të thotë më shumë se thjesht një njeri i avashtë në mendje. Ajo do të thotë një budalla moral që do të duhej vrarë dhe shpreh dëshirën që ai të vritej. Sot është diçka e zakonshme të dëgjosh një person duke mallkuar dikë me fjalët: «Perëndia të mallkoftë!» Personi është duke i bërë thirrje Perëndisë që ta çojë viktimën në ferr. Jezusi thotë se ai që shpreh një mallkim të tillë do t’i nënshtrohet zjarrit të Gehenës. Trupat e kriminelëve të ekzekutuar shpesh flakeshin në një vend për hedhje plehrash jashtë Jeruzalemit të njohur me emrin Lugina e Hinomit ose Gehena. Kjo ishte një figurë e flakëve të ferrit që nuk do të shuheshin kurrë. Nuk ka asnjë gabim në rreptësinë e fjalëve të Shpëtimtarit. Ai mëson se zemërimi përmban farërat e vrasjes, fjalori sharës përmban frymën e vrasjes, ndërsa gjuha mallkuese nënkupton dëshirën e vërtetë për të vrarë. Ngjitja e shkallëzuar e krimeve kërkon tre nivele ndëshkimi: gjykimin, sinedrin dhe flakët e ferrit. Në mbretëri, Jezusi do t’i trajtojë këto mëkate sipas shkallës së tyre. 5:23-24 Në qoftë se një person fyen dikë tjetër, qoftë nga zemërimi apo ndonjë shkak tjetër, nuk ka vlerë që ai t’i sjellë një dhuratë Perëndisë. Zoti nuk do të jetë i kënaqur me të. Në radhë të parë, ai që ka fyer duhet të shkojë e ta ndreqë të keqen. Vetëm atëherë do të pranohej dhurata. Megjithëse këto fjalë janë shkruar në një kontekst judaik, kjo s’do të thotë se nuk gjen zbatim në ditët tona. Pali e interpreton këtë koncept në lidhje me Darkën e Zotit (shih 1 e Korintasve 11). Perëndia nuk pranon adhurim nga një besimtar që nuk ka marrëdhënie me një tjetër. 5:25-26 Këtu Jezusi paralajmëron përsa i përket një fryme grindjeje dhe një kundërshtimi për të pranuar fajin. Është më mirë t’i zgjidhësh gjërat aty për aty me një akuzues se sa të rrezikosh të dalësh në gjyq. Nëse kjo ndodh, është e sigurt se do të dalim të humbur. Ndërsa midis studiuesve ka disa mospërputhje në lidhje me identitetin e njerëzve në këtë shëmbëlltyrë, pika është e qartë: nëse je në faj, ji i shpejtë ta pranosh atë e t’i vësh gjërat në rregull. Nëse mbetesh pa u penduar, mëkati yt do të të arrijë përfundimisht dhe jo vetëm që do të të duhet të zhdëmtosh gjithçka, por edhe që të marrësh ndëshkime shtesë po ashtu. Dhe mos ji i ngutshëm për të shkuar në gjyq. Po e bëre, ligji do të të mbërthejë dhe ti do të paguash qindarkën e fundit.E. Jezusi dënon kurorëshkeljen (5:27-30)
5:27-28 Ligji i Moisiut e ndaloi qartë kurorëshkeljen (Eksodi 20:14; Ligji i Perterire 5:18). Një person mund të ishte krenar që nuk e kishte shkelur kurrë këtë urdhërim e megjithatë t’i kishte «sytë… plot me kurorëshkelje» (2 Pjetrit 2:14). Ndërsa nga ana e jashtme do të ishte i nderuar, mendja e tij mund të ishte vazhdimisht duke u sorollatur nëpër labirintet e papastërtisë. Kështu Jezusi u kujtoi dishepujve të Tij se nuk mjaftonte thjesht dorëheqja nga veprimi fizik. Duhej të ekzistonte pastërtia e brendshme. Ligji e ndalonte aktin e kurorëshkeljes; Jezusi ndalon dëshirën: Kushdo që shikon një grua për ta dëshiruar, ka shkelur kurorën me të në zemrën e vet. E. Stanley Jones e kapi rëndësinë e këtij vargu kur shkroi: «Në qoftë se mendon ose bën kurorëshkelje, ti nuk e plotëson dëshirën e fortë për seks; ti hedh vaj mbi zjarr për ta shuar atë.» Mëkati fillon në mendje. Dhe në qoftë se e ushqejmë atë, në fund ne kryejmë veprimin. 5:29-30 Për të mbajtur një jetë mendore të pandotur kërkohet një vetëdisiplinë e rreptë. Kështu, Jezusi mësoi që në qoftë se ndonjë pjesë e trupit tonë na çon në mëkat, do të ishte më mirë të humbisnim atë gjymtyrë gjatë jetës sesa të humbisnim përjetësisht shpirtin. A duhet t’i marrim fjalët e Jezusit fjalë për fjalë? A ishte duke rekomanduar Ai gjymtimin e vetvetes? Duhen marrë fjalë për fjalë në këtë masë: po të ishte e nevojshme të humbisnim një gjymtyrë në vend të shpirtit, atëherë ne duhet të heqim dorë me gëzim nga gjymtyra. Fatmirësisht kjo nuk është kurrë e nevojshme, ngaqë Fryma e Shenjtë e fuqizon besimtarin për të bërë një jetë të shenjtë. Megjithatë duhet të ketë bashkëpunim dhe disiplinë të rreptë nga ana e besimtarit.F. Jezusi censuron divorcin (5:31-32)
5:31 Nën ligjin e DhV, divorci ishte lejuar sipas Ligjit të Përtërirë 24:1-4. Ky pasazh nuk merrej me rastin e një gruaje kurorëshkelëse (ndëshkimi për kurorëshkeljen ishte vdekja, shih Ligji i Perterire 22:22). Më tepër ai ka të bëjë me divorc për shkak të mospëlqimit ose të «mospërputhjes.» 5:32 Megjithatë, në mbretërinë e Krishtit, kushdo që e përzë gruan e tij, me përjashtim të rastit të kurvërisë, e bën atë të shkelë kurorën. Kjo nuk do të thotë se automatikisht ajo bëhet një kurorëshkelëse. Kjo paramendon atë që, duke mos patur burime financiare, ajo është e detyruar të jetojë me një njeri tjetër. Me këtë ajo bëhet një kurorëshkelëse. Jo vetëm gruaja e parë është duke jetuar në kurorëshkelje, por edhe kushdo që martohet me një grua të ndarë, shkel kurorën. Subjekti i divorcit dhe i rimartesës është njëra nga temat më të ndërlikuara në Bibël. Është gati e pamundur t’u përgjigjesh të gjitha pyetjeve që dalin, por mund të jetë e vlefshme po të shqyrtonim e të përmblidhnim atë që ne besojmë se Shkrimi mëson. [box title=”DIVORCI DHE RIMARTESA”] Divorci nuk ka qenë kurrë qëllimi i Perëndisë për njeriun. Ideali i Tij është që një burrë dhe një grua të qëndrojnë të martuar derisa bashkimi i tyre të ndërpritet nga vdekja (Romakëve 7:2-3). Jezusi ua bëri të qartë këtë farisenjve duke iu referuar rendit hyjnor në krijim (Mt. 19:4-6). Perëndia e urren divorcin (Malakia 2:16), domethënë divorcin jobiblik. Ai nuk i urren të gjitha divorcet, sepse Ai flet për Veten e Tij që ka divorcuar Izraelin (Jeremia 3:8). Kjo ndodhi ngaqë kombi e braktisi Atë për të adhuruar idhujt. Izraeli u tregua i pabesë. Te Mateu 5:31-32 dhe Mateu 19:9, Jezusi mësoi se divorci ishte i ndaluar me përjashtim të rastit kur njëri prej partnerëve ishte fajtor për kurvëri. Te Marku 10:11-12 dhe Luka 16:18 nuk gjendet pika përjashtuese. Ka mundësi që mospërputhja të shpjegohet më mirë nga fakti që si Marku ashtu edhe Luka të mos kenë shënuar të gjithë thënien. Prandaj, megjithëse divorci nuk është idealja, ai lejohet në rastin kur partneri nuk ka qenë besnik. Jezusi e lejon divorcin në këtë rast, por Ai nuk e urdhëron atë. Disa studiues e shohin 1 Korintasve 7:12-16 si mësim që thotë se divorci është i pranueshëm kur një besimtar braktiset nga një jobesimtar. Pali thotë se personat mbetës «nuk janë më të lidhur,» d.m.th. ai ose ajo është i lirë të bëjë divorc (për braktisje). Opinioni i autorit të këtij komentari është se ky rast është i njëjti përjashtim që është lejuar te Mateu 5 dhe 19, që do të thotë se jobesimtari largohet për të jetuar me dikë tjetër. Prandaj, besimtarit mund t’i lejohet një divorc mbi baza biblike vetëm në qoftë se partneri tjetër kryen kurorëshkelje. Është debatuar shpesh që, megjithëse divorci është lejuar në DhR, rimartesa nuk është parashikuar asnjëherë. Megjithatë, ky argument nuk shkon. Rimartesa nuk është e dënueshme për partnerin e pafajshëm në DhR, por vetëm për personin shkaktar. Gjithashtu, njëri nga synimet kryesore të një divorci biblik është lejimi i rimartesës. Përndryshe edhe ndarja do t’i shërbente qëllimit. Në çdo diskutim të kësaj teme, në mënyrë të pashmangshme ngrihet pyetja: «Po ata që janë divorcuar përpara se të shpëtoheshin?» As që duhet diskutuar nëse divorcet dhe rimartesat e paligjshme të kontraktuara përpara kthimit janë mëkate që kanë qenë falur plotësisht apo jo (shih, për shembull, 1 e Korintasve 6:11 ku Pali e përfshin kurorëshkeljen në listën e mëkateve ku besimtarët korintas kishin qenë pjesëmarrës). Mëkatet e parakthimit nuk i ndalojnë besimtarët nga pjesëmarrja e plotë në kishën lokale. Një pyetje më e vështirë ka të bëjë me të krishterët që kanë divorcuar për arsye jobiblike e pastaj janë rimartuar. A mund të pranohen sërish ata në përbashkësinë e Kishës lokale? Përgjigjja varet nëse kurorëshkelja është akti fillestar i njësimit fizik apo një gjendje e vazhdueshme. Në qoftë se këta njerëz janë duke jetuar në një gjendje kurorëshkeljeje, atëherë ata jo vetëm që duhet t’i rrëfejnë mëkatet e tyre, por edhe ta braktisin partnerin aktual të tyre. Zgjidhja e Perëndisë për një problem nuk është kurrë e tillë që të krijojë probleme më të mëdha. Në qoftë se, për t’u zgjidhur nga një nyje martesore, burri ose gruaja shtyhen të mëkatojnë ose nëse gruaja dhe fëmijët lihen pa strehë dhe trokë, atëherë ilaçi do të ishte më i keq sesa sëmundja. Për opinionin e shkrimtarit, të krishterët që janë divorcuar në mënyrë jobiblike e pastaj janë rimartuar, mund të pendohen me të vërtetë për mëkatin e tyre dhe të kthehen te Zoti e te bashkësia e Kishës. Në çështjen e divorcit, duket sikur çdo rast është pothuajse i ndryshëm. Për këtë arsye, pleqtë e një kishe lokale duhet që çdo rast ta hetojnë individualisht dhe ta gjykojnë atë sipas Fjalës së Perëndisë. Në qoftë se ndonjëherë duhet marrë masë disiplinore, të gjithë ata që janë të përfshirë duhet t’i nënshtrohen vendimit të pleqve. [/box]G. Jezusi dënon betimet (5:33-37)
5:33-36 Ligji i Moisiut përmbante masa ndaluese përkundrejt betimit të rremë në emër të Perëndisë (Levetiku 19:12; Numrat 30:2; Ligji i Perterire 23:21). Të bëje be në emrin e Perëndisë donte të thonte se Ai ishte dëshmitar se ti po thoje të vërtetën. Judenjtë u përpoqën të shmangnin pavendësinë e betimit të rremë në emrin e Perëndisë, duke e zëvendësuar me betimin për qiellin, tokën, Jeruzalemin ose kokën e tyre. Jezusi e dënon një dredhim të tillë të ligjit si shtirje të mirëfilltë dhe ndalon çdo trajtë betimi apo beje në bisedat e zakonshme. Jo vetëm ishte hipokrizi, por ishte edhe e padobishme të përpiqeshe të shmangie betimin në emër të Perëndisë thjesht duke e zëvendësuar emrin e Tij me një tjetër. Të betohesh për qiellin do të thotë të betohesh për fronin e Perëndisë. Të betohesh për tokën do të thotë të betohesh për stolin e këmbëve të Tij. Të betohesh për Jeruzalemin do të thotë të betohesh për kryeqytetin mbretëror. Edhe të betohesh për kokën tënde e përfshin Perëndinë, sepse Ai është Krijuesi i çdo gjëje. 5:37 Betimi është i panevojshëm për të krishterin. Po-ja e tij duhet të thotë po dhe jo-ja e tij duhet të thotë jo. Të përdorim fjalë të tepruara do të thotë të pranojmë se Satani, i ligu, sundon jetët tona. Në asnjë rrethanë nuk është me vend që një i krishterë të gënjejë. Ky pasazh, gjithashtu, ndalon çdo hijëzim të së vërtetës e të mashtrimit. Megjithatë ai nuk ndalon betimin në një gjyq. Vetë Jezusi dëshmoi duke u betuar përpara kryepriftit (shih Mateu 26:63). Edhe Pali bëri një betim për të thirrur Perëndinë si dëshmitar të tij në lidhje me vërtetësinë e asaj që po shkruante (2 e Korintasve 1:23; Galatasve 1:20).H. Të ecësh dy milje (5:38-42)
5:38 Ligji thonte: «Sy për sy dhe dhëmb për dhëmb» (Eksodi 21:24; Levitiku 24:20; Ligji i Perterire 19:21). Ky urdhërim ishte si për të ndëshkuar ashtu edhe për ta kufizuar ndëshkimin. Dënimi nuk duhet t’ia kalojë krimit. Megjithatë, sipas DhV, autoriteti për ndëshkim i ishte lënë në dorë qeverisë, jo individit. 5:39-41 Jezusi shkoi përtej ligjit te një drejtësi më e lartë duke e anuluar tërësisht shpagimin. Ai u tregoi dishepujve të Tij se, ndërsa dikur hakmarrja kishte qenë ligjërisht e lejuar, tani moskundërvënia ishte hirësisht e mundur. Jezusi i udhëzoi ndjekësit e Tij të mos i bënin rezistencë një personi të lig. Në qoftë se ata do të qëlloheshin nga dikush në njërën faqe, ata duhej t’i kthenin atij edhe tjetrën. Në qoftë se atyre do t’i kërkonin tunikën (një veshje e brendshme), ata duhej t’i dorëzonin edhe mantelin që kishin (një veshje e jashtme, që përdorej për t’u mbuluar natën). Në qoftë se një zyrtar do t’i detyronte ata që t’i mbartnin çantat e tij një milje, ata duhej t’i mbanin vullnetarisht ato dy milje. 5:42 Urdhërimi i fundit i Jezusit në këtë paragraf duket më pak praktiku dhe realisti për ne sot. Jepi atij që të kërkon dhe mos refuzo t’i japësh atij që të kërkon hua. Përqëndrimi ynë te të mirat materiale dhe te malli e gjëja, na bën që të tërhiqemi nga mendimi për të falur atë që kemi marrë. Megjithatë, po të ishim të gatshëm të përqëndroheshim në thesaret e qiellit dhe po të ishim të kënaqur vetëm me ushqimin dhe veshjen e nevojshme, ne do t’i pranonim këto fjalë më shumë në kuptimin e vërtetë të tyre dhe me më shumë dëshirë. Deklarimi i Jezusit merr me mend se personi që kërkon ndihmë ka një nevojë të vërtetë. Meqenëse është e pamundur të dimë nëse ndihma është e përligjur në të gjitha rastet, është më mirë, siç ka thënë dikush, që «të ndihmojmë disa dhjetra lypsarë mashtrues se sa të rrezikojmë duke kthyer mbrapsht një njeri në nevojë të vërtetë.» Duke folur nga ana njerëzore, një sjellje e tillë, për të cilën Zoti bën thirrje, është e pamundur. Vetëm një person që është i kontrolluar nga Fryma e Shenjtë mund të bëjë një jetë vetëflijuese. Kur Shpëtimtari lejohet të jetojë jetën e Tij në besimtarin, vetëm atëherë është e mundur që fyerja (v 39), padrejtësia (v 40) dhe trazimi (v 41) të shpërblehen me dashuri. Ky është «ungjilli i miljes së dytë.»I. Të duash armiqtë e tu (5:43-48)
5:43 Shembulli i fundit i Zotit tonë për drejtësinë më të lartë të kërkuar në Mbretërinë e Tij ka të bëjë me trajtimin e armiqve tanë, një temë që vjen natyrshëm nga paragrafi i mëparshëm. Ligji i kishte mësuar izraelitët që ta donin të afërmin e tyre (Levitiku 19:18). Megjithëse ata nuk ishin urdhëruar kurrë qartë që t’i urrenin e armiqtë e tyre, kjo frymë përbënte nënshtresën e shumicës së asaj që kishin në kokë. Ky qëndrim ishte një përmbledhje e pikëpamjes që kishte DhV ndaj atyre që përndoqën popullin e Perëndisë (shih Psalmi 139:21-22). Ishte një armiqësi e drejtë e drejtuar kundër armiqve të Perëndisë. 5:44-47 Por tani Jezusi kumton se ne duhet t’i duam armiqtë tanë dhe të lutemi për ata që na përndjekin. Fakti që dashuria është urdhëruar tregon se ajo është në përgjithësi një çështje vullneti dhe jo ndjenjash. Ajo nuk është sikurse përzemërsia e zakonshme, sepse nuk është e natyrshme t’i duash ata që të urrejnë e të lëndojnë. Është një hir i mbinatyrshëm që mund të shfaqet vetëm nga ata që kanë jetë hyjnore. Nuk ka asnjë shpërblim po të duam ata që na duan. Jezusi thotë se madje edhe tagrambledhësit [3] e pakthyer në besim e bëjnë këtë! Ai lloj dashurie nuk kërkon fuqi hyjnore. Po kështu nuk ka asnjë virtyt nëse përshëndesim vetëm vëllezërit [4]tanë, d.m.th. të afërmit, kushërinjtë dhe miqtë. Të pashpëtuarit mund ta bëjnë këtë. Nuk ka asgjë që dallohet se është e krishterë në lidhje me këtë. Në qoftë se standardet tona nuk janë më të larta se ato të botës, është e sigurt që kurrë nuk do të kemi ndonjë ndikim të fuqishëm mbi këtë botë. Jezusi tha se ndjekësit e Tij duhet t’i kthehen të keqes me të mirë, në mënyrë që ata të mund të jenë bij të Atit të tyre, që është në qiej. Ai nuk ishte duke thënë se kjo ishte mënyra për t’u bërë bij të Perëndisë; në të vërtetë është mënyra se si ne tregojmë se jemi fëmijë të Perëndisë. Ashtu sikurse Perëndia nuk tregohet i anshëm me të këqijtë apo me të mirët (për faktin se të dyja palët kanë dobi nga dielli dhe nga shiu), po kështu ne duhet t’i trajtojmë të gjithë me hir dhe drejtësi. 5:48 Jezusi e mbyll këtë seksion me thirrjen: Jini, pra, të përkryer, ashtu siç është i përsosur Ati juaj, që është në qiej. Fjala «të përkryer» duhet kuptuar në dritën e kontekstit. Ajo s’do të thotë «të pamëkatë» apo «të patëmetë.» Vargjet e mëparshme shpjegojnë se të jesh i përkryer do të thotë të duash ata që të urrejnë ty, të lutesh për ata që të përndjekin dhe të tregosh mirësi ndaj mikut e ndaj armikut. Përkryerje, në këtë rast, është ajo pjekuri frymërore që e aftëson një të krishterë ta imitojë Perëndinë duke i shpërndarë bekime gjithkujt pa anësi.J. Jepni me sinqeritet (6:1-4)
6:1 Në gjysmën e parë të këtij kapitulli, Jezusi merret me tri fusha të caktuara të drejtësisë praktike në jetën e një individi: lëmosha (1-4), lutja (v 5-15) dhe agjërimi (v 16-18). Emri Atë gjendet dhjetë herë në këto tetëmbëdhjetë vargje dhe është kyçi për t’i kuptuar ato. Veprat praktike të drejtësisë duhej të bëheshin për të marrë miratimin e Tij e jo atë të njerëzve. Ai e fillon këtë pjesë të predikimit të Tij me një paralajmërim në lidhje me tundimin për ta nxjerrë në parakalim përshpirtshmërinë tonë duke dhënë lëmoshë, me qëllim që të shihemi nga të tjerët. Nuk janë veprat, të cilat Ai dënon, por motivi. Në qoftë se faktori motivues është vëmendja e publikut, atëherë ai është i vetmi shpërblim, sepse Perëndia nuk do ta shpërblejë hipokrizinë. 6:2 Duket e pabesueshme që hipokritët do ta tërhiqnin zhurmshëm vëmendjen te vetja e tyre ndërsa jepnin ofertat në sinagoga apo kur u jepnin lëmoshë lypësve nëpër rrugë. Zoti e refuzoi sjelljen e tyre me komentin e shkurtër: «Ata tashmë e kanë marrë shpërblimin e tyre» (d.m.th. i vetmi shpërblim i tyre është nami që fitojnë sa janë mbi tokë). 6:3-4 Kur një ndjekës i Krishtit jep lëmoshë, ai duhet ta bëjë atë në fshehtësi. Duhej bërë aq në fshehtësi saqë Jezusi u tha dishepujve të Tij: «E majta jote të mos dijë ç’bën e djathta.» Jezusi përdor këtë figurë të gjallë të foluri për të treguar se lëmosha jonë duhet të jetë për Atin e jo për fituar famë. Ky pasazh nuk duhet sforcuar për të ndaluar çdo dhuratë që mund të shihet nga të tjerët, meqenëse është pothuajse e pamundur që të gjithë kontributin e tij një person ta bëjë duke mbetur krejt anonim. Ai thjesht dënon demonstrimin zhurmëmadh të dhënies.K. Lutu me sinqeritet (6:5-8)
6:5 Më pas Jezusi i paralajmëron dishepujt e Tij në lidhje me hipokrizinë kur ata luten. Ata nuk duhet të vihen qëllimshëm në vende publike, në mënyrë që të tjerët t’i shohin duke u lutur e të mbeten të prekur nga përshpirtshmëria e tyre. Në qoftë se i vetmi motiv në lutje është dëshira për të spikatur, atëherë Jezusi deklaron se spikatja e fituar është i vetmi shpërblim. 6:6 Në vargjet 5 [«ju» them] dhe 7 [«ju» luteni], përemri grek është në shumës, kurse në vargun 6 [Por «ti»], për të theksuar përbashkësinë intime me Perëndinë, ai kthehet në njëjës në ti. Çelësi për lutjen që merr përgjigje është bërja e saj në fshehtësi (d.m.th. futu në dhomëzën tënde dhe mbylle derën). Në qoftë se motivi yt real është të lidhesh me Perëndinë, Ai do të të dëgjojë e do të të përgjigjet. Ta përdorësh pasazhin për të ndaluar lutjen publike do të thotë ta teprosh në interpretim. Kisha e hershme mblidhej për lutje të përbashkët (Veprat e Apostujve 2:42; 12:12; 13:3; 14:23; 20:36). Çështja nuk është se ku lutemi, por pse lutemi, për t’u parë nga njerëzit apo për t’u dëgjuar nga Perëndia? 6:7 Lutja nuk duhet të përbëhet nga përsëritje të kota, d.m.th. fjali të rëndomta apo fraza boshe. Të pashpëtuarit luten në atë mënyrë, por Perëndia nuk preket thjesht kur shtohen shumë fjalë. Ai do që të dëgjojë shprehjet e sinqerta të zemrës. 6:8 Meqenëse Ati ynë i di gjërat për të cilat kemi nevojë, madje para se t’ia kërkojmë, atëherë është e arsyeshme të bëjmë pyetjen: «Pse të lutemi vallë?» Arsyeja është se në lutje, ne njohim nevojën tonë dhe varësinë prej Tij. Ajo është baza e komunikimit tonë me Perëndinë. Gjithashtu, në përgjigje të lutjes, Perëndia bën gjëra që përndryshe nuk do t’i kishte bërë (Jakobit 4:2).L. Jezusi mëson lutjen model (6:9-15)
6:9 Në vargjet 9-13, ne kemi atë që në përgjithësi është quajtur «Lutja e Zotit.» Megjithatë, duke përdorur këtë titull, ne duhet të kujtojmë se Jezusi nuk u lut kurrë Vetë ashtu. Ajo u ishte dhënë dishepujve të Tij si një model në bazë të së cilës ata të modelonin lutjet e tyre. Ajo nuk ishte dhënë që ato të ishin pikërisht fjalët që ata duhej të përdornin (v 7 duket se e përjashton këtë mundësi), sepse fjalët e shumta të përsëritura mund të bëhen fraza boshe. Ati ynë që je në qiej. Lutja duhet t’i drejtohej Perëndisë Atë, duke njohur sovranitetin e Tij mbi gjithësinë. U shenjtëroftë emri Yt. Ne duhet t’i fillojmë lutjet tona me adhurim, duke i dhënë lavdërim dhe nderim Atij që është aq i denjë për to. 6:10 Ardhtë mbretëria Jote. Pas adhurimit, ne duhet të lutemi për përparimin e kauzës së Perëndisë, duke vënë të parat interesat e Tij. Ne duhet të lutemi posaçërisht për ditën kur Perëndia-Shpëtimtari ynë, Zoti Jezus Krisht, do të ngrejë mbretërinë e Tij mbi tokë dhe do të mbretërojë në drejtësi. U bëftë vullneti Yt. Në këtë peticion, ne pranojmë se Perëndia di atë që është më e mira dhe se ne ia dorëzojmë vullnetin tonë vullnetit të Tij. Gjithashtu ajo shpreh një dëshirë të fortë për ta parë vullnetin e Tij të njohur e të pranuar në mbarë botën. Në tokë si në qiell. Kjo frazë përcakton të tre peticionet e mëparshme. Adhurimi i Perëndisë, sundimi sovran nga Perëndia dhe përmbushja e vullnetit të Tij janë të gjitha një realitet i qiellit. Lutja është që këto kushte të mund të ekzistojnë në tokë sikurse ekzistojnë në qiell. 6:11 Bukën tonë të përditshme na e jep sot. Mbasi të kemi vënë të parat interesat e Perëndisë, ne lejohemi të paraqesim vetë nevojat tona. Ky peticion njeh varësinë tonë nga Perëndia për bukën e përditshme si frymërore ashtu edhe fizike. 6:12 Dhe na i fal fajet tona, ashtu siç ua falim ne fajtorëve tanë. Kjo nuk i referohet faljes juridike nga ndëshkimi për mëkatin (ajo falje sigurohet nëpërmjet besimit në Birin e Perëndisë). Më tepër kjo i referohet faljes prindërore, që nevojitet për mbajtjen e bashkësisë me Atin tonë. Në qoftë se besimtarët nuk janë të gatshëm t’i falin ata që u bëjnë atyre të këqija, si mund të presin që të jenë në bashkësi me Atin e tyre që i ka falur bujarisht ata për keqbërjet e tyre? 6:13 Dhe mos lejo të biem në tundim. Kjo kërkesë mund të duket në kundërshtim me Jakobit 1:13, që deklaron se Perëndia nuk e tundon kurrë ndokënd. Megjithatë Perëndia lejon që populli i Tij të vihet në provë. Ky peticion shpreh një mosbesim pozitiv në aftësitë vetjake për t’u bërë ballë tundimeve ose për të duruar gjatë sprovës. Ai njeh varësinë e plotë në Zotin për ruajtje. Por na çliro nga i ligu. Kjo është lutja e të gjithë atyre që me dëshpërim dëshirojnë të ruhen nga mëkati me anë të fuqisë së Perëndisë. Ajo është thirrja e Perëndisë për shpëtim të përditshëm nga pushteti i mëkatit dhe i Satanit në jetën tonë. Sepse Jotja është mbretëria dhe fuqia dhe lavdia përjetë. Amen. Fjalia e fundit e lutjes është lënë jashtë nga Bibla Katolike e Romës dhe nga shumica e biblave Protestante të sotme meqenëse ajo mungon në shumë dorëshkrime të lashta. Megjithatë, një doksologji e tillë është mbyllja e përsosur e lutjes dhe gjendet në shumicën e dorëshkrimeve [5]. Siç shkruan Kalvini: «Ajo jo vetëm që duhet të ngrohë zemrat tona për t’i shtyrë drejt lavdisë së Perëndisë…, por edhe për të na thënë se të gjitha lutjet tona… nuk kanë themel tjetër veç Perëndisë.» 6:14-15 Kjo shërben si një shënim shpjegues në fund të faqes për vargun 12. Ajo nuk është pjesë e lutjes, por është shtuar për të theksuar se falja prindërore e përmendur në vargun 12 është e kushtëzuar.M. Jezusi mëson mbi agjërimin (6:16-18)
6:16 Trajta e tretë e hipokrizisë fetare që Jezusi denoncoi ishte përpjekja e qëllimtë për të dhënë përshtypjen se po agjërohej. Kur agjëronin, hipokritët shpërfytyroheshin, në mënyrë që të dukeshin të shkretë, të drobitur e të përvuajtur. Jezusi thotë se është qesharake të përpiqesh të dukesh i shenjtë. 6:17-18 Besimtarët e vërtetë duhet të agjërojnë në fshehtësi, duke mos bërë një paraqitje të jashtme. Vajosja e kokës dhe larja e fytyrës ishte një mënyrë për t’u dukur normal. Mjafton që Ati e di; shpërblimi i Tij do të jetë më i mirë se sa miratimi i njerëzve. [box title=”AGJËRIMI”] Të agjërosh do të thotë të heqësh dorë nga kënaqja e çdo dëshire fizike. Mund të jetë i vullnetshëm (sikurse në këtë pasazh) ose i pavullnetshëm (si te Veprat e Apostujve 27:33 apo 2 e Korintasve 11:27). Në DhR, ai lidhet bashkë me pikëllimin (Mateu 9:14-15) dhe lutjen (Luka 2:37; Veprat e Apostujve 14:23). Në këto pasazhe, agjërimi e shoqëronte lutjen si një demonstrim i seriozitetit për të dalluar vullnetin e Perëndisë. Agjërimi nuk ka ndonjë meritë përsa i përket shpëtimit dhe as nuk e vë të krishterin në një pozitë të posaçme përpara Perëndisë. Një herë një farise u mburr që agjëronte dy herë në javë. Megjithatë, një gjë e tillë nuk i solli shfajësimin që kërkonte (Luka 18:12, 14). Kur një i krishterë agjëron në fshehtësi si ushtrim frymëror, Perëndia shikon dhe shpërblen. Ndërsa agjërimi nuk urdhërohet në DhR, ai inkurajohet me premtimin e shpërblimit. Ai mund të jetë një ndihmë në jetën e lutjes, duke larguar mpirjen dhe dremitjen. Ai është i vlefshëm në kohë krize kur personi dëshiron të dallojë vullnetin e Perëndisë. Gjithashtu ka vlerë sepse ndihmon vetëdisiplinën. Agjërimi është një çështje midis një individi dhe Perëndisë, që duhet bërë vetëm me dëshirën për t’i pëlqyer Atij. Ai e humbet vlerën kur imponohet nga jashtë ose kur ekspozohet për një motiv të gabuar. [/box]N. Mblidhni thesare në qiell (6:19-21)
Ky pasazh përmban disa prej mësimeve më revolucionare të Zotit tonë dhe disa prej mësimeve më të shpërfillura. Tema e pjesës së fundit të kapitullit është se si të gjejmë siguri për të ardhmen. 6:19-20 Në vargjet 19-21, Jezusi bie në kundërshtim me të gjithë këshillën njerëzore për të siguruar një të ardhme të sigurt financiare. Kur thotë: «Mos mblidhni për vete thesare mbi tokë», Ai është duke treguar se nuk ka siguri në gjërat materiale. Çdo lloj materiali i çmuar mbi tokë mund të shkatërrohet nga elementet e natyrës (tenja dhe ndryshku) ose mund të vidhet nga vjedhësit. Jezusi thotë se i vetmi investim që nuk i nënshtrohet humbjes janë thesaret në qiell. 6:21 Kjo linjë financiare rrënjësore mbështetet në këtë parim: «Ku është thesari juaj do të jetë edhe zemra juaj». Në qoftë se paratë e tua janë në një kasafortë, atëherë edhe zemra e dëshira jote janë atje. Në qoftë se thesaret e tua janë në qiej, interesat e tua do të jenë të përqëndruara atje. Ky mësim na detyron të vendosim nëse Jezusi foli drejtpërdrejtë. Në qoftë se po, atëherë dalim përballë pyetjes: «Çfarë do të bëjmë me thesaret tona tokësore?» Në qoftë se jo, atëherë përballemi me pyetjen: «Çfarë do të bëjmë me Biblën tonë?»O. Drita e trupit (6:22-23)
Jezusi e kuptonte se do të ishte e vështirë që ndjekësit e Tij të shikonin se si mësimi i Tij antikonformist mbi sigurinë për të ardhmen mund të funksiononte. Kështu Ai përdori një analogji të syrit njerëzor për të mësuar një leksion mbi të parit frymëror. Ai tha se drita e trupit është syri. Trupi merr ndriçim dhe mund të shohë përmes syrit. Në qoftë se syri yt është i pastër, gjithë trupi mbushet me dritë, por në qoftë se syri yt është i lig, atëherë pamja dobësohet. Në vend të dritës ka errësirë. Zbatimi është ky: syri i mirë i përket personit me motive të pastra, që ka një dëshirë të vetme për interesat e Perëndisë dhe që është i gatshëm t’i pranojë fjalë për fjalë mësimet e Krishtit. E gjithë jeta e Tij është e mbushur plot me dritë. Ai u beson fjalëve të Jezusit, i braktis pasuritë tokësore, grumbullon thesare në qiell dhe e di se kjo është e vetmja siguri e vërtetë. Nga ana tjetër, syri i keq i përket personit që po përpiqet të jetojë për të dyja botët. Ai nuk do që t’i lëshojë thesaret e tij tokësore e megjithatë do që të ketë thesare edhe në qiell. Mësimi i Jezusit atij i duket jopraktik dhe i pamundur. Atij i mungon një drejtim i qartë meqenëse është plot errësirë. Jezusi shton pohimin që në qoftë se drita, pra, që është në ty është errësirë, sa e madhe do të jetë errësira! Me fjalë të tjera, në qoftë se ti e di që Krishti është kundër besimit në thesaret tokësore për t’u siguruar, e megjithatë ti vazhdon në mënyrën tënde, atëherë mësimi, të cilit nuk ke arritur t’i bindesh, bëhet errësirë, një trajtë mjaft e dendur verbërimi frymëror. Ti nuk mundesh t’i shikosh pasuritë në perspektivën e vërtetë të tyre.P. Nuk mund t’i shërbesh Perëndisë dhe mamonit (6:24)
Pamundësia e të jetuarit për Perëndinë dhe për paranë është deklaruar këtu në marrëdhënien midis zotërinjve dhe skllevërve. Askush nuk mund t’u shërbejë dy zotërinjve. Patjetër që njëri do të ketë përparësinë në besnikërinë dhe në bindjen e tij. Kështu është edhe me Perëndinë dhe mamonin. Ata paraqesin kërkesa rivale, prandaj duhet bërë një zgjedhje. Ose duhet të vëmë Perëndinë të parin e të refuzojmë që materializmi të na sundojë, ose duhet të jetojmë për gjëra të përkohshme e të refuzojmë atë që Perëndia kërkon nga jeta jonë.Q. Mos u shqetësoni (6:25-34)
6:25 Në këtë pasazh Jezusi godet prirjen për ta përqendruar jetën tonë rreth ushqimit dhe veshjes, duke humbur kështu kuptimin e vërtetë të jetës. Problemi nuk është se çfarë hamë dhe veshim sot, por çfarë do të hamë e do të veshim mbas dhjetë, njëzet ose tridhjetë vjetësh. Një shqetësim i tillë për të ardhmen është mëkat sepse mohon dashurinë, mençurinë dhe fuqinë e Perëndisë. Kjo mohon dashurinë e Perëndisë duke nënkuptuar se Ai nuk kujdeset për ne. Kjo mohon mençurinë e Perëndisë duke nënkuptuar se Ai nuk di se çfarë është duke bërë. Së fundi, kjo mohon fuqinë e Tij duke nënkuptuar se Ai nuk është në gjendje të parashikojë për nevojat tona. Ky lloj shqetësimi na bën që energjitë tona më të mira t’i kushtojmë për të qenë të sigurt se do të kemi mjaft që të vazhdojmë të rrojmë. Pastaj, para se ta realizojmë këtë, jeta jonë ka mbaruar dhe ne kemi humbur qëllimin kryesor për të cilin ishim bërë. Perëndia nuk na krijoi në shëmbëllimin e Tij me një fat jo më të lartë se sa të kafshëve që konsumojnë ushqim. Ne jemi këtu për ta dashur dhe adhuruar Perëndinë, për t’i shërbyer Atij si dhe për të përfaqësuar interesat e Tij mbi tokë. Trupat tanë janë menduar të jenë shërbëtorët tanë e jo zotërinjtë tanë. 6:26 Zogjtë e qiellit ilustrojnë kujdesin e Perëndisë për krijesat e Tij. Ata na predikojnë ne se sa e kotë është që të shqetësohemi. Ata nuk mbjellin, nuk korrin e megjithatë Perëndia i ushqen. Meqenëse, në hierarkinë krijimore të Perëndisë, ne vlejmë shumë më tepër se sa zogjtë, atëherë sigurisht që mund të presim që Perëndia të kujdeset për nevojat tona. Veçse ne nuk duhet të nxjerrim si përfundim nga kjo se nuk duhet të punojmë për sigurimin e nevojave aktuale që kemi. Pali na kujton: «Po qe se ndonjë nuk do të punojë, as të mos hajë» (2 Thesalonikasve 3:10). Gjithashtu s’duhet të arrijmë në përfundimin se është e gabuar që një bujk të mbjellë, të korrë e të mbledhë. Këto veprimtari janë një pjesë e nevojshme e masave që ai merr për nevojat e tij të tanishme. Çfarë Jezusi ndalon këtu është shumimi i hambarëve në një orvatje për të parashikuar një siguri të ardhshme të pavarur nga Perëndia (një praktikë që Ai e dënon në historinë e Tij me bujkun e pasur te Luka 12:16-21). Daily Notes of the Scripture Union e përmbledh me pak fjalë vargun 26:Argumenti është që, nëse Perëndia, pa pjesëmarrjen e tyre të vetëdijshme, mban me ushqim krijesa të një rendi më të ulët, aq më shumë, me pjesëmarrjen e tyre aktive, do t’i mbajë Ai ata për të cilët krijimi u bë.6:27 Shqetësimi për të ardhmen jo vetëm që nuk e nderon Perëndinë, por është edhe i kotë. Zoti e demonstron këtë me një pyetje: «Cili nga ju, me gjithë kujdesin e tij, mund t’i shtojë shtatit të tij qoftë edhe një kubit të vetëm?» Një person i shkurtër, duke u shqetësuar, s’mund ta bëjë veten e tij 45 cm më të gjatë. Megjithatë, duke folur në mënyrë relative, do të ishte shumë më e lehtë të kryeje një bëmë të tillë se sa, duke u shqetësuar, të thirrje në ekzistencë të gjitha rezervat për nevojat e tua të ardhshme. 6:28-30 Më pas Zoti merret me paarsyeshmërinë e të shqetësuarit se nuk do të kemi aq rroba në të ardhmen. Zambakët e fushës (ka mundësi fillikate të egra) nuk lodhen dhe nuk tjerrin e megjithatë bukuria e tyre ua kalon veshjeve mbretërore të Salomonit. Në qoftë se Perëndia mund të parashikojë një stoli kaq elegante për lulet e egra, që kanë një ekzistencë të shkurtër e pastaj përdoren për djegie në furrën e pjekjes, sigurisht që Ai do të kujdeset për popullin e Tij që e adhuron Atë dhe i shërben. 6:31-32 Përfundimi është që ne s’duhet ta harxhojmë jetën tonë në kërkim të ankthshëm të asaj që do të hamë, do të pimë e do të veshim në të ardhmen. Paganët e pakthyer rrojnë për të grumbulluar çmendurisht gjëra materiale, sikur ushqimi dhe veshja të ishin vetë jeta. S’duhet të ndodhë kështu me të krishterët, të cilët kanë një Atë qiellor që i di se cilat janë nevojat e tyre themelore. Në qoftë se të krishterët do të vinin përpara tyre synimin për t’i siguruar që më parë të gjitha nevojat e tyre të ardhshme, atëherë koha dhe energjia e tyre do të duhej t’i kushtohej grumbullimit të rezervave financiare. Ata s’do të mund të ishin kurrë të sigurt nëse kishin kursyer sa duhej apo jo, sepse gjithmonë do të ekzistonte rreziku i rënies ekonomike, i inflacionit, i katastrofave, i ligësive të zgjatura ose i një aksidenti paralizues. Kjo do të thotë se Perëndisë do t’i ishte vjedhur shërbimi i popullit të Tij. Qëllimi i vërtetë për të cilin ata ishin krijuar dhe kthyer do të humbiste. Burra dhe gra, duke mbartur shëmbëllimin hyjnor, do të ishin duke jetuar për një të ardhme të pasigurt mbi këtë tokë kur duhej të ishin duke jetuar me vlerat e përjetësisë parasysh. 6:33 Prandaj Zoti bën një besëlidhje me ndjekësit e Tij. Në të vërtetë, Ai thotë: «Në qoftë se ju do t’i vini interesat e Perëndisë të parat në jetën tuaj, unë hyj dorëzanë për nevojat tuaja të ardhshme. Në qoftë se para së gjithash kërkoni mbretërinë e Perëndisë dhe drejtësinë e Tij, atëherë unë do të kujdesem që të mos ju mungojnë kurrë gjërat e domosdoshme të jetës». 6:34 Ky është programi i Perëndisë për «sigurimet shoqërore.» Përgjegjësia e besimtarit është të jetojë për Zotin, me shpresë te Perëndia për të ardhmen dhe me besimin e patundur se Ai do të sigurojë. Puna jonë është thjesht një mënyrë për të parashikuar për nevojat e tanishme. Gjithçka plus kësaj investohet në veprën e Zotit. Ne jemi thirrur që të jetojmë nga një ditë me radhë: e nesërmja mund të kujdeset vetë për vete.
R. Mos gjykoni (7:1-6)
Ky seksion mbi gjykimin vijon menjëherë mbas mësimit ngacmues të Zotit tonë në lidhje me pasuritë tokësore. Lidhja midis këtyre dy temave është e rëndësishme. Është e lehtë për të krishterët që kanë lënë gjithçka të kritikojnë të krishterët e pasur. Anasjelltas, të krishterët që e marrin seriozisht detyrën e tyre për të parashikuar për nevojat e ardhshme të familjeve të tyre priren të minimizojnë karakterin e mirëfilltë që disa vënë mbi fjalët e Jezusit në kapitullin e fundit. Meqenëse askush nuk jeton krejtësisht prej besimit, një kriticizëm i tillë nuk funksionon. Ky urdhërim për të mos i gjykuar të tjerët përfshin këto fusha: ne nuk duhet të gjykojmë motivet, sepse vetëm Perëndia mund t’i lexojë ato; ne nuk demuhet të gjykojmë nga dukja (Gjoni 7:24; Jakobi 2:1-4); ne nuk duhet të gjykojmë ata që kanë brejtje të ndërgjegjes në lidhje me çështje që nuk janë të drejta ose të gabuara në vetvete (Romakëve 14:1-5); ne nuk duhet të gjykojmë shërbimin e një të krishteri tjetër (1 e Korintasve 4:1-5); ne nuk duhet të gjykojmë një bashkëbesimtar duke folur keq rreth tij (Jakobi 4:11-12). 7:1 Nganjëherë këto fjalë të Zotit tonë janë keq interpretuar nga njerëzit dhe janë përdorur për të ndaluar çdo trajtë gjykimi. Pavarësisht nga çfarë ndodh, me përshpirtshmëri ata thonë: «Mos gjykoni, që të mos gjykoheni». Por Jezusi nuk është duke mësuar se duhet të jemi të krishterë pa dallim. Ai kurrë s’ka menduar që ne të braktisim aftësinë tonë kritike apo dalluese. DhR ka shumë ilustrime gjykimesh të ligjshme të gjendjes, sjelljes dhe të mësimit të tjerëve. Përveç kësaj, ka fusha të ndryshme në të cilat i krishteri është urdhëruar të marrë një vendim, të shquajë midis të mirës e të keqes ose midis të mirës dhe më të mirës. Ja disa nga këto fusha:- Kur lindin grindje midis besimtarëve, ato duhen zgjidhur në Kishë përpara anëtarëve, të cilët mund të vendosin për çështjen (1 e Korintasve 6:1-8).
- Kisha lokale duhet t’i gjykojë mëkatet serioze të anëtarëve të saj dhe të ndërmarrë veprimin e duhur (Mateu 18:17; 1 e Korintasve 5:9-13).
- Besimtarët duhet ta gjykojnë mësimin doktrinor të mësuesve dhe të predikuesve me anë të Fjalës së Perëndisë (Mateu 7:15-20 dhe 1 e Korintasve 14:29 dhe 1 Gjonit 4:1).
- Të krishterëve u duhet të dallojnë nëse të tjerët janë besimtarë, në mënyrë që t’i binden urdhërimit të Palit tek 2 Korintasve 6:14.
- Ata që janë në kishë duhet të gjykojnë se cilët njerëz i kanë cilësitë e nevojshme për të qenë pleq dhe dhjakë (1 Timoteut 3:1-13).
- Ne duhet të dallojmë se cilët njerëz janë të padisiplinuar, të shkurajuar, të dobët, etj. dhe t’i trajtojmë ata sipas udhëzimeve në Bibël (p.sh. 1 Thesalonikasve 5:14).
S. Vazhdoni të lypni, të kërkoni e të trokitni (7:7-12)
7:7-8 Në qoftë se mendojmë që mësimet e Predikimit në Mal, ne mund t’i jetojmë me forcën tonë, atëherë kemi dështuar së realizuari karakterin frymëror të jetës për të cilën Shpëtimtari na thërret. Urtësia ose fuqia për një jetë të tillë duhet të na jepet nga lart. Kështu, këtu ne kemi një ftesë që të lypim e të vazhdojmë të lypim; të kërkojmë e të vazhdojmë e të kërkojmë; të trokasim e të vazhdojmë të trokasim. Urtësia dhe fuqia për jetën e krishterë do t’u jepet të gjithë atyre që me vendosmëri dhe këmbëngulje luten për të. Të nxjerrë nga konteksti, vargjet 7 dhe 8 mund të duken një çek i bardhë për besimtarët, d.m.th. ne mund të marrim çdo gjë që lypim, por kjo thjesht nuk është e vërtetë. Vargjet duhen kuptuar në kontekstin e afërt të tyre si dhe në dritën e të gjithë mësimit biblik mbi lutjen. Prandaj, premtimet që këtu duken si të pacilësuara, në të vërtetë janë të kufizuara nga vargje të tjera. Për shembull, nga Psalmi 66:18 ne mësojmë se personi që lutet nuk duhet të ketë mëkate të parrëfyera në jetën e tij. I krishteri duhet të lutet me besim (Jakobi 1:6-8) dhe në përputhje me vullnetin e Perëndisë (1 Gjonit 5:14). Lutja duhet ofruar me ngulm (Luka 18:1-8) dhe me sinqeritet (Hebrenjve 10:22a). 7:9-10 Kur kushtet për lutje plotësohen, të krishterët mund të kenë besim të plotë se Perëndia do të dëgjojë e do të përgjigjet. Kjo siguri mbështetet në karakterin e Perëndisë, Atit tonë. Në nivelin njerëzor, ne e dimë që, nëse një bir lyp bukë, babai i tij nuk do t’i japë një gur. Gjithashtu, s’do t’i japë një gjarpër në qoftë se ai i ka lypur një peshk. Një baba tokësor as nuk do ta mashtronte birin e tij të uritur e as që do t’i jepte ndonjë gjë që do t’i shkaktonte dëm atij. 7:11 Zoti argumenton nga më i vogli te më i madhi. Në qoftë se prindërit njerëzorë, kërkesat e fëmijëve të tyre i shpërblejnë me atë që është e mira e të mirave për ta, aq më tepër Ati ynë, që është në qiej, do ta bëjë këtë. 7:12 Lidhja e afërt e vargut 12 me të mëparshmin duket të jetë kjo: meqenëse Ati ynë është Ai që na dhuron gjëra të mira, ne duhet ta imitojmë Atë duke shfaqur mirësi ndaj të tjerëve. Mënyra për të provuar nëse një veprim është në të mirë të të tjerëve apo jo është nëse ne do të donim që ajo gjë të bëhej ndaj nesh. «Rregulli i Artë» ka qenë shprehur në terma negative të paktën një qind vjet para kësaj kohe nga rabini Hillel. Megjithatë, duke e shpallur rregullin në terminologji pozitive, Jezusi shkon përtej vetëpërmbajtjes pasive në dashamirësi aktive. Krishterimi nuk është thjesht një çështje dorëheqje nga mëkati; ai është mirësi pozitive. Kjo thënie e Jezusit është Ligji dhe Profetët. Kjo do të thotë se ajo përmbledh mësimet morale të Ligjit të Moisiut dhe shkrimet e Profetëve të Izraelit. Drejtësia e kërkuar nga DhV është përmbushur në besimtarë të kthyer që kështu ecin sipas Frymës (Romakëve 8:4). Në qoftë se këtij vargu do t’i ishte bindur mbarë bota, ai do të kishte shndërruar çdo fushë të marrëdhënieve ndërkombëtare, të politikave kombëtare, të jetës së familjes e të jetës së Kishës.T. Udha e ngushtë (7:13-14)
Tani Zoti paralajmëron se dera e dishepullimit të krishterë është e ngushtë dhe se udha është e vështirë [6]. Por ata që i ndjekin me besnikëri mësimet e Tij gjejnë jetën e bollshme. Nga ana tjetër është dera e gjerë, jeta e rehatidashjes dhe e kënaqësisë. Fundi i një jete të tillë është shkatërrimi. Ky nuk është një diskutim në lidhje me humbjen e shpirtit të personit, por me një dështim për të jetuar qëllimin e ekzistencës së vet. Këto vargje i zbatohen edhe Ungjillit duke përshkruar dy udhët dhe fatet e racës njerëzore. Dera e gjerë dhe udha e hapur çojnë në shkatërrim (Fjalet e Urta 16:25). Dera e ngushtë dhe udha e vështirë çojnë në jetë. Jezusi është si dera (Gjoni 10:9) ashtu edhe udha (Gjoni 14:6). Por ndërsa ky është një zbatim i vlefshëm i pasazhit, interpretimi është për besimtarët. Jezusi është duke thënë se ta ndiqje do të kërkonte besim, disiplinë dhe qëndresë. Por kjo jetë e vështirë është e vetmja jetë të cilën ia vlen ta jetosh. Në qoftë se ti zgjedh udhën e lehtë, do të kesh mjaft shokë, por do të humbasësh atë më të mirën që Perëndia ka për ty.U. Ata do t’i njihni nga frytet e tyre (7:15-20)
7:15 Kudo që janë mësuar kërkesat e rrepta të dishepullimit të vërtetë, ka profetë të rremë që përkrahin derën e gjerë dhe udhën e lehtë. Ata e hollojnë me ujë të vërtetën derisa, siç ka thënë C. H. Spurgeon, «të mos ketë mbetur sa duhet për të bërë supë për një karkalec të sëmurë». Këta njerëz, që deklarojnë se flasin nga ana e Perëndisë, vijnë duke u shtënë si dele, duke bërë që të duken si besimtarë të vërtetë. Përbrenda, në fakt, ata janë ujqër grabitqarë, d.m.th. ata janë jobesimtarë të liq që gjuajnë të papjekurin, të paqëndrueshmin dhe naivin. 7:16-18 Vargjet 16-18 kanë të bëjnë me diktimin e profetëve të rremë: «Ju do t’i njihni nga frytet e tyre». Ata zbulohen nga jetët e shthurura që bëjnë dhe nga mësimet e tyre shkatërruese. Një pemë apo bimë prodhon fryte sipas karakterit të saj. Ferrat s’mund të japin rrush; murrizat nuk japin fiq. Një dru i mirë bën fryte të mira, ndërsa një dru i keq bën fryte të këqija. Ky parim është i vërtetë në botën natyrore dhe në botën frymërore. Jeta dhe mësimi i atyre që deklarojnë se flasin nga ana e Perëndisë duhet të provohet nga Fjala e Perëndisë: «Në qoftë se ata nuk flasin sipas kësaj fjale, është sepse në ta nuk ka dritë» (Isaia 8:20). 7:19-20 Fati i profetëve të rremë ka për të qenë në zjarr. Dënimi i mësuesve dhe i profetëve të rremë është «shkatërrimi i shpejtë» (2 Pjetrit 2:1). Ata mund të njihen nga frytet e tyre.V. S’ju kam njohur kurrë (7:21-23)
7:21 Më pas Zoti Jezus paralajmëron në lidhje me njerëzit që, në mënyrë të rremë, rrëfejnë ta kenë njohur Atë si Shpëtimtar, por që kurrë s’janë kthyer. Jo çdo njeri që e thërret Jezusin: «Zot, Zot» do të hyjë në mbretërinë e qiejve. Vetëm ata që bëjnë vullnetin e Perëndisë hyjnë në mbretëri. Hapi i parë për të bërë vullnetin e Perëndisë është të besuarit në Zotin Jezus (Gjoni 6:29). 7:22-23 Në ditën e gjyqit, kur jobesimtarët të qëndrojnë përpara Krishtit (Zbulesa 20:11-15), shumë veta do t’i kujtojnë Atij se kishin profetizuar, kishin dëbuar demonët ose kishin kryer shumë vepra të fuqishme, të gjitha në emrin e Tij, por protestat e tyre do të ishin të kota. Jezusi do t’u bëjë të qartë atyre që Ai nuk i ka njohur kurrë ose që nuk i ka pranuar ata si të Tijtë. Nga këto vargje ne mësojmë se jo të gjitha mrekullitë kanë origjinë hyjnore dhe se jo të gjithë ata që bëjnë mrekulli janë të akredituar hyjnisht. Një mrekulli thjesht do të thotë se një fuqi e mbinatyrshme është në veprim. Ajo fuqi mund të jetë hyjnore ose satanike. Satani mund t’i fuqizojë punëtorët e tij për t’i dëbuar demonët përkohësisht, në mënyrë që të krijojë iluzionin se mrekullia është hyjnore. Ai nuk është duke e ndarë mbretërinë e tij në vetvete në një rast të tillë, por është duke komplotuar një pushtim edhe më të fortë demonësh në të ardhmen.X. Ndërtimi mbi shkëmb (7:24-29)
7:24-25 Jezusi e mbyll predikimin e Tij me një shëmbëlltyrë që ngul mirë rëndësinë e bindjes. Nuk mjafton t’i dëgjosh këto fjalë. Ne duhet t’i vëmë ato në praktikë. Dishepulli që i dëgjon dhe i vë në praktikë urdhërimet e Jezusit është si një njeri i zgjuar, që e ka ndërtuar shtëpinë e tij mbi shkëmb. Shtëpia (jeta) e tij ka një themel të fortë. Dhe kur rrahet nga shiu e nga erërat, ajo nuk do të shembet. 7:26-27 Personi që i dëgjon fjalët e Jezusit e që nuk i vë në praktikë ato, është si një njeri budalla, që e ka ndërtuar shtëpinë e tij mbi rërë. Ky njeri s’do të jetë në gjendje t’u bëjë ballë stuhive të fatkeqësisë: kur ra shiu dhe frynë erërat, shtëpia u shemb sepse nuk kishte një themel të fortë. Në qoftë se një person jeton sipas parimeve të Predikimin në Mal, bota e quan atë budalla. Atë Jezusi e quan njeri të zgjuar. Për botën, i zgjuar konsiderohet ai njeri që jeton në bazë të asaj që shikon, që jeton për të tashmen e për veten e tij. Një person të tillë Jezusi e quan budalla. Është e arsyeshme që për të ilustruar Ungjillin të përdoren ndërtuesi i mençur dhe ai i pamend. Njeriu i mençur vë besimin e tij të plotë në Shkëmbin, në Krishtin Jezus si Zot dhe Shpëtimtar. Njeriu i pamend nuk pranon të pendohet dhe e refuzon Jezusin, shpresën e tij të vetme për shpëtim. Por interpretimi i shëmbëlltyrës aktualisht na çon përtej shpëtimit te demonstrimi praktik i tij në jetën e krishterë. 7:28-29 Ndërsa Zoti ynë e mbaroi mesazhin, turmat mbetën të habitura. Në qoftë se lexojmë Predikimin në Mal dhe nuk habitemi me karakterin e tij revolucionar, atëherë nuk kemi arritur të kapim kuptimin e tij. Njerëzit dalluan një ndryshim midis mësimit të Jezusit dhe atij të skribëve. Ai foli me autoritet; fjalët e tyre ishin të pafuqishme. Zëri i Tij ishte një zë; ai i tyre ishte një jehonë. Jamieson, Fausset dhe Brown komentojnë:Vetëdija e autoritetit hyjnor si Ligjvënës, Parashtrues dhe Gjykatës rrezantonte aq shumë përmes mësimit të Tij, saqë mësimi i skribëve të mos dukej tjetër veçse pallavra në një dritë të tillë [7].
Referenca ( ↵ Kthehu mbrapa returns to text)
- (5:13) Albert Barnes, Notes on the New Testament, Matthew and Mark, fq 47. ↵ Kthehu mbrapa
- (5:22) Teksti kritik (i emëruar «NU» te shënimet në fund të faqes së NKJV) lë jashtë frazën «pa shkak,» e cila përjashton edhe indinjimin e drejtë. ↵ Kthehu mbrapa
- (5:44-47) Teksti kritik (i quajtur «NU» në shënimet në fund të faqes të NKJV) lexon johebrenjtë në vend të tagrambledhësit. ↵ Kthehu mbrapa
- (5:44-47) Teksti maxhoritar (M) (i mbështetur në shumicën e dorëshkrimeve) lexon miqtë në vend të vëllezërit. ↵ Kthehu mbrapa
- (6:13) Disa studiues të Biblës besojnë që kjo doksologji adaptohet nga 1 i Kronikave 29:11. Por kjo nuk është e sigurt. Forma tradicionale Protestante e kësaj lutje mbrohet krejtësisht. ↵ Kthehu mbrapa
- (7:13-14) Si teksti kritik ashtu edhe ai maxhoritar, këtu kanë një shprehje thirrmore: «Sa e ngushtë është dera dhe sa e vështirë është udha që çon në jetë dhe pak janë që e gjejnë atë!» Kur dorëshkrimet më të vjetra (zakonisht NU) dhe pjesa më e madhe e dorëshkrimeve (M) bien në pajtim kundër tekstit tradicional (TR), ata pothuajse sigurisht janë korrekt. Në raste të tilla, tradita e KJ ka një mbështetje të dobët tekstuale. ↵ Kthehu mbrapa
- (7:28-29) Jamieson, Fausset & Brown, Critical and Explanatory Commentary on the New Testament, V:50. ↵ Kthehu mbrapa